Wykład "Rozwój sportu hippicznego na Podhalu do 1939 r."

* * *
Konie pojawiły się na Podhalu wraz z pierwszymi osadnikami. Pracowały przy uprawie roli, zwoziły drewno z lasów i były przez wiele lat podstawowym środkiem transportu. Towarzyszyły góralom przez całe życie, zaprzęgiem zawożono dziecko do chrztu, młodą parę do ślubu i zmarłych na cmentarz.

Rozpropagowanie Podhala na przełomie XVIII i XIX w. przez Tytusa Chałubińskiego wśród polskich elit zaowocowało napływem kuracjuszy i pospolitych turystów ze wszystkich zaborów. W raz z rozwojem turystyki pojawiła się wśród górali nowa profesja fiakra wożące-go gości furką tzw. "fasiągiem" na trasie Kraków-Zakopane, a po doprowadzeniu linii kolejowej w 1884 r.do Chabówki na trasie Chabówka-Zakopane. Wzrost ruchu turystycznego końcem XIX w. spowodował rozwój transportu konnego i w konsekwencji zwiększenia po-głowia koni na Podhalu.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości jeździectwo uprawiane było prawie wy-łącznie przez właścicieli ziemskich, oraz zawodników wojskowych reprezentujących różne rodzaje jazdy. Inicjatorem pierwszych zawodów hippicznych na Podhalu był I Pułk Artylerii Górskiej mający swoją siedzibę na terenie dzisiejszego lotniska sportowego w Nowym Targu. Oprócz gonitw wojskowych organizowano także tzw. biegi góralskie w których brali udział okoliczni mieszkańcy. Zawody na nowotarskim torze wyścigowym odbywały się cyklicznie w latach 1919-1926.

Od 1929 r. aż do wybuchu II Wojny Światowej zawody hippiczne organizowano w sezonie zimowym w Zakopanem. Inicjatorem i głównym organizatorem tych wydarzeń był Małopolski Klub Jazdy Konnej z siedzibą we Lwowie i Komitet Imprez Sportowych Związku Przyjaciół Zakopanego. Zakopane posiadało w okresie dwudziestolecia wspaniałą infrastrukturę sportową min. zlokalizowany na Dolnej Równi Krupowej stadion hippiczny. Oprócz ogólnopolskich zimowych zawodów w skokach przez przeszkody, wyścigów płaskich i wyścigów kłusaków organizowano także wyścigi kumoterek, wyścigi włókiem za koniem i włókiem za jeźdźcem. W konkurencjach klasycznych konkurowali jeźdźcy wojskowi, natomiast w wyścigach zaprzęgów, w skjóringu i skisjóringu jeźdźcy i narciarze zakopiańscy. Zawody jeździeckie z okresu dwudziestolecia międzywojennego stały się przyczynkiem i inspiracją do organizacji dzisiejszych wyścigów kumoterek.

* * *

Dr Maciej Baraniak, absolwent GWSH w Katowicach i UJ w Krakowie. W 2014 r. uzyskał tytuł doktora nauk na Wydziale Wychowania Fizycznego i Sportu krakowskiej AWF. Autor monografii pt. „Sport w Zakopanem w okresie dwudziestolecia międzywojennego” oraz kilku artykułów naukowych na temat historii i rozwoju sportu. Członek Polskiego Towarzystwa Nauk Społecznych o Sporcie i Polskiego Towarzystwa Historycznego. Wykładowca akademicki.

* * *

Cykl spotkań naukowych w Bursie Gimnazjalnej organizowany jest wspólnie przez: Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Targu oraz Towarzystwo Bursy Gimnazjalnej w Nowym Targu. Wykłady podobnie jak w minionych latach dofinansowane są ze środków Burmistrza Miasta Nowego Targu.

PTH o/Nowy Targ