MPEC edukuje: "Rozwiej niewiedzę i smog..."
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Nowym Targu rozpoczęło publikację cyklu artykułów edukacyjnych, których celem jest podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców miasta. Można je będzie przeczytać również na naszych łamach. Dziś odcinek pierwszy.
"Rozwiej niewiedzę i smog..."
Od roku w całej Małopolsce obowiązuje uchwała antysmogowa, która ma niebagatelne znaczenie dla każdego, kto oddycha tutejszym powietrzem. Prawie 70% mieszkańców regionu deklaruje, że słyszało o uchwale antysmogowej, ale tylko niewielka część potrafiła wymienić jej założenia.* Warto więc przyjrzeć się jej bliżej. Ta wiedza może uchronić właściciela paleniska węglowego od płacenia mandatów i grzywien.
1 lipca 2017 roku weszła w życie uchwała antysmogowa, która ma za zadanie zatrzymać coroczne, śmiertelne żniwa złej jakości powietrza. Każdego roku smog zabija przedwcześnie ok. 40 tysięcy Polaków. Za trującym powietrzem stoją tzw. kopciuchy, które ze względu na przestarzałą technologię i niską temperaturę spalania, emitują znacznie więcej pyłów i substancji rakotwórczych niż urządzenia nowoczesne. Jakby tego było mało, właściciele palenisk do spalenia wrzucają wszystko - muł, miał węglowy, ale też opony, pieluchy, szmaty, buty, kożuchy!
Wiedza nt. treści uchwały w społeczeństwie jest niewielka. Jak wynika z badania opinii publicznej pt. Jakość powietrza w ocenie mieszkańców województwa Małopolskiego*, na pytanie, czy respondent wie, czego dotyczy uchwała antysmogowa, tylko co piąty z nas wskazał konieczność wymiany starych kotłów węglowych na bardziej nowoczesne, a tylko co dziesiąty przywołał zakaz używania węgla niskiej jakości.
O czym mówi uchwała dla Małopolski
Najważniejszymi założeniami uchwały antysmogowej są: ograniczenie powstawania nowych źródeł niskiej emisji, zakaz instalowania kotłów tzw. kopciuchów oraz wprowadzenie wymagań dla jakości stosowanych paliw.
Uchwała zobowiązuje mieszkańców do całkowitego zakazu spalania mułów i flotów węglowych, ponieważ są to odpady, składające się z drobnego pyłu węglowego o ziarnach do 3 mm. Zawierają duże ilości wilgoci, popiołu i innych zanieczyszczeń, decydujących o dużej emisji przy jego spalaniu. Zakaz dotyczy również spalania mokrego drewna i biomasy (o wilgotności powyżej 20%) w piecach na terenie całego województwa. Oznacza to, że drewno przed spaleniem powinno być sezonowane – jego suszenie powinno trwać co najmniej dwa sezony. Suche drewno charakteryzuje się znacznie wyższą kalorycznością i niższą emisją zanieczyszczeń niż drzewo surowe.
Czas na wymianę
Mieszkańcy, którzy ogrzewają swoje domy przestarzałymi kotłami, na dostosowanie się do nowych przepisów mają czas do końca 2022 roku, a w przypadku korzystania z kotłów klasy 3 lub 4, które spełniają podstawowe wymagania emisyjne według normy PN-EN 303-5:2012 – do końca 2026 roku. Z kotłów spełniających wymagania klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012 można korzystać bezterminowo.
Kotły instalowane po 1 lipca 2017 r. muszą spełniać wymagania ekoprojektu. Zgodnie z nimi kocioł, zwłaszcza podczas pracy na niepełnej mocy, nie może emitować więcej niż 40 mg/m3 pyłów.
Uchwała objęła również nowo instalowane kominki. Od 2023 roku będzie można używać kominków, które spełniają ekologiczne wymagania lub których sprawność cieplna wynosi co najmniej 80%. Te, które temu nie sprostają, będą musiały zostać wymienione lub wyposażone w urządzenie redukujące emisję pyłu do wymaganego poziomu.
Terminy wydają się odległe, ale cały proces wymiany (wybór źródła ogrzewania, instalacja, dofinansowanie) wymaga czasu.
Nie czekaj, złóż wniosek o dotację
Z wymianą ogrzewania nie warto czekać do ostatniej chwili, ponieważ właśnie teraz można skorzystać z kilku programów dofinansowania do wymiany kotłów. Obecnie trwa program gminny, w ramach którego cały czas można ubiegać się o dotację w wysokości do 8 tys. zł na przyłączenie nieruchomości do miejskiej sieci ciepłowniczej. Ponadto już realizowane są dwa programy dofinansowań z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014-2020 tj. z Poddziałania 4.4.2. (gaz z sieci ipellet) i Poddziałania 4.4.3 (ekogroszek). Zapisani wnioskodawcy, korzystający z tych programów, mają czas na wymianę do połowy 2020 roku.
Oprócz obowiązujących programów, Urząd Miasta Nowy Targ planuje pozyskanie kolejnych funduszy dla mieszkańców w ramach dodatkowego naboru do RPO WM 2014-2020 w Poddziałaniu 4.4.2. W związku z tym dla tych mieszkańców, którzy do tej pory nie zapisali się do przedmiotowego programu, wyznaczony został termin składania deklaracji do dnia 16 lipca br. Ilość złożonych deklaracji jest informacją dla Urzędu ile osób chce skorzystać ze wsparcia finansowego na modernizację starego kotła c.o. W tym programie mieszkańcy mają wybór między nowoczesnym kotłem na gaz z sieci lub pellet, a podłączeniem do miejskiej sieci ciepłowniczej. W powyższym zakresie we wrześniu Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego planuje nabór wniosków o dofinansowanie tych inwestycji, dlatego też przy zapisywaniu do programu dofinansowania liczy się kolejność zgłoszeń.
Wszystkich informacji o dofinansowaniu do wymiany kotłów c.o. na terenie miasta Nowy Targ udzielają pracownicy Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Nowy Targ, tel. 18 26 11 291, ul. Krzywa 1, 34-400 Nowy Targ, pokój 205 II piętro.
W przypadku zainteresowania podłączeniem do miejskiej sieci ciepłowniczej zapraszamy do siedziby MPEC Nowy Targ Sp. z o.o. Biuro Obsługi Klienta czynne w godz. 8ºº - 9ºº i 11ºº – 14ºº, ul. Powstańców Śląskich 1 w Nowym Targu, tel. 18 266 23 82.
Kontrole w Nowym Targu
Uchwałę antysmogową należy dobrze poznać, żeby uchronić się przed popełnianiem błędów, za które właściciel kotła/pieca będzie słono płacił. Strażnikami uchwały antysmogowej na terenie Nowego Targu są upoważnieni pracownicy Wydziału Gospodarki Komunalnej iOchrony Środowiska Urzędu Miasta Nowy Targ, a także funkcjonariusze Policji, Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska i inspektorzy Nadzoru Budowlanego. Pracownicy Urzędu Miasta Nowy Targ wytypowani do kontroli nieruchomości na terenie miasta, posiadający upoważnienie Burmistrza Miasta Nowy Targ (wydane na podstawie art. 379 ustawy Prawo ochrony środowiska), mają prawo wejść na posesję oraz skontrolować palenisko węglowe. Podczas dokonywanej kontroli funkcjonariuszy interesuje rodzaj kotła oraz stosowane paliwo. Kontrole prowadzone przez Urząd Miasta odbywają się w sposób interwencyjny tj. na podstawie zgłoszeń przez mieszkańców oraz w sposób prewencyjny. Osoba upoważniona do kontroli ma prawo pobrać próbkę popiołu oraz wymagać od użytkownika pieca/kotła m. in. dokumentacji technicznej, instrukcji użytkowania, wyników badań, certyfikatów, które potwierdzają spełnienie wymaganych poziomów sprawności iemisji. W przypadku podejrzenia spalania odpadów jest pobierana próbka popiołu do analizy fizykochemicznej, której zbadanie zlecane jest certyfikowanemu laboratorium. Po stwierdzeniu spalania niedozwolonych substancji sprawa kierowana jest do Sądu Rejonowego w Nowym Targu. Za proceder spalania odpadów grozi grzywna w wysokości do 5 000 zł.
Światełko w tunelu
Jest jednak światełko krystalicznie czystego powietrza w tunelu pełnym smogu. Ze wspomnianego badania opinii publicznej wynika, że aż 90% respondentów akceptuje proponowane sposoby ograniczenia zanieczyszczenia powietrza. Badani poparli obowiązek wymiany starych kotłów i pieców na węgiel (przy zapewnieniu dopłat do wymiany), zakaz sprzedaży najgorszej jakości węgla o wysokiej zawartości zanieczyszczeń, jak również podwyższenie wysokości kar pieniężnych za spalanie śmieci*. Nadchodzi odczuwalna zmiana na lepsze.
* Badanie z maja 2018 r. pt. Jakość powietrza w ocenie mieszkańców województwa Małopolskiego, przeprowadzone przez CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej, na zlecenie Stowarzyszenia Krakowski Alarm Smogowy, w ramach realizacji projektu „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze” dofinansowanego w ramach Programu Unii Europejskiej LIFE, / LIFE-IP MALOPOLSKA / LIFE14 IPE PL 021.
Magdalena Bogusz