"Podhalanie mają prawo walczyć o odszkodowania od Niemiec za II wojnę światową" - pisze Sebastian Śmietana

"Podobnie jak w podbitej Warszawie symbolicznym początkiem okupacji była niemiecka defilada zwycięstwa, tak pod Tatrami zapoczątkowała ją defilada zwycięstwa urządzona przez armię słowacką w Zakopanem. „Jesteśmy dumni, że przyjaźń słowacko-niemiecką mogliśmy przypieczętować walką i krwią Słowaków" - stwierdził słowacki minister propagandy Aleksander Mach w przemówieniu wygłoszonym 4 października 1939 r.

Armia słowacka zaatakowała Polskę bez wypowiedzenia wojny 15 minut po Niemcach. „Godz. 5.00. Słowackie wojsko przekroczyło granice” - zapisano w dzienniku dywizji „Janosik”. Tego dnia gen. Catloś wydał rozkaz, w którym stwierdził: „Zdecydowane Niemcy potrzebują zdecydowanych przyjaciół, ofiarami naszymi zasłużymy na wdzięczność potomnych”.

(...) Silne jednostki niemieckie i słowackie parły w kierunku Zakopanego, Bukowiny, Jurgowa i Nowego Targu. „Cała dolina od Orawy zapełniona jest setkami czołgów, samochodów pancernych i transportowych, nacierających na Jabłonkę Spytkowice i Czarny Dunajec” - meldował w pierwszych godzinach wojny dowódca 1. Brygady Górskiej, płk Janusz Gaładyk".
(fragment artykułu - Maciej Korkuć Biuletyn IPN Kraków 2010)

Po ponad 80 latach od działań wojennych, najwyższy czas by Niemcy zadośćuczyniły i zapłaciły odszkodowanie Polsce i Polakom. Wbrew pozorom Polacy coraz częściej występują przed sądami o takowe odszkodowania.

"Złożyliśmy kolejny pozew o odszkodowanie od RFN za pracę przymusową i przetrzymywanie w obozach koncentracyjnych w czasie okupacji niemieckiej. Roszczenie wytoczył syn więźnia przez Sądem Okręgowym we Wrocławiu. W przygotowaniu kilkanaście kolejnych z różnych stron Polski. W uzasadnieniu pozew przywołuje m. in. przepisy Polenstrafrechtsverordnung - zbrodniczego rozporządzenia III Rzeszy Niemieckiej dot. specjalnego traktowania Polaków i Żydów. Trybunał w Norymberdze w 1947 r. uznał to "prawo" za zbrodnię wojenną.

"Wyobraźcie sobie, że dopiero w 1998 r./po 57 latach !?/ niemiecki Bundestag raczył uchylić wszystkie wyroki sądowe oparte na tym barbarzyńskim prawie. Tak, Niemcy współczesne to doprawdy państwo "prawa" godne naśladowania" - tłumaczy pan Wiesław Misiek, z Kancelarii Prawnej i Podatkowej, członek Konwentu Komitetu 14 czerwca, syn więźnia KL Auschwitz Ignacego Miśka nr 106341.

Nie zachowało się wiele miejsc pamięci opowiadających o ciężkich czasach dla Podhalan. Jednym ze szczególnie wyróżniających się jest muzeum martyrologii Podhala - Muzeum Walki i Męczeństwa "Palace" zwane "katownią Podhala", które mieści się w Zakopanem. Tam znajdowała się siedziba Gestapo. Miejsce to powstało z inicjatywy dr Wincentego Galicy, więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych. Przeszło przez to miejsce kilka tysięcy Polaków. Torturowani, katowani, często zabijani. Kierowani do innych więzień i obozów koncentracyjnych.

A miejsca egzekucji na terenie Podhala? Rozstrzeliwania? Wywózki na roboty przymusowe do III Rzeszy? Kierowanie do niemieckich obozów koncentracyjnych członków rodzin z Podhala?

„O Mamo, nie płacz, nie. Niebios Przeczysta Królowo, Ty zawsze wspieraj mnie. Zdrowaś Mario” - napisała więziona 18 letnia Helena Wanda Błażusiakówna, na ścianie piwnicy " Palace " - katowni Podhala.

Wiesław Misiek, syn więźnia KL Auschwitz Ignacego Miśka nr 106341, służy pomocą w przygotowaniu pozwów przeciwko RFN.

"1 mln dolarów? 5, a może 10 milionów? Ile warta dziś jest praca niewolnika zwanego robotnikiem przymusowym w czasie okupacji niemieckiej? Jak wycenić życie zamęczonego więźnia obozu koncentracyjnego?". Takie pytanie zadała mi niedawno córka - spadkobierczyni zamęczonego w Auschwitz Ojca. Jakie odszkodowanie powinni zapłacić Niemcy spadkobiercom ofiar cywilizacji śmierci III Rzeszy Niemieckiej? Według różnych szacunków, polskich niewolników zatrudnionych w gospodarce niemieckiej było od 2,5 – 4mln.

Historycy niemieccy K.H.Roth i H.Rubner szacują łącznie liczbę polskich robotników przymusowych /niewolników/ na 4,92 mln. Oceniają, że państwo niemieckie oszukało ich - nie wypłaciło im wynagrodzeń - na łączną kwotę 5,59 miliardów ówczesnych marek co dziś daje ok. 60 miliardów Euro /ok. 260 miliardów zł/. Gdyby te pieniądze obciążyć 2% kapitalizacją odsetek za te 75 lat to suma ta wzrosłaby do ogromnej kwoty 1 bilion 400 miliardów zł !!!

Tyle są nam winni Niemcy za pracę naszych przodków na rzecz tego państwa. To prawie 3,5 letni budżet naszego państwa.

Wdów po ofiarach kacetów, egzekucji, pacyfikacji szacuje się na ponad 5,4 mln. Osoby, które przetrwały niemieckie kacety i więzienia to ok. 863 tys. Wysiedleni, ranni i inwalidzi, jeńcy, chorzy na gruźlicę na skutek warunków okupacji to dalsze 3,5 mln ofiar. To skala ofiar ludzkich po stronie okupacji hitlerowskiej - łącznie ponad 13 mln /wg ekspertyzy prof. A.Klafkowskiego na podstawie danych Biura Odszkodowań Wojennych zebranych w latach 1945-50/.

Wg tej ekspertyzy należności dla ofiar i ich spadkobierców wynoszą 284,6 miliarda dolarów USA wg wartości z roku 1972 tj. wg różnych szacunków od 1,2 biliona do 2 bilionów dzisiejszych dolarów.

Statystycznie zatem każdej ofierze lub ich spadkobiercom należy się co najmniej od 90 do 200 tys. USD tj. po aktualnym kursie NBP od 351.000 zł do 780.000 zł. Oczywiście należy uwzględnić różne kategorie ofiar.

To tylko jedna z metod szacowania wysokości odszkodowań i zadośćuczynień należnych żyjącym jeszcze ofiarom represji niemieckich bądź ich spadkobiercom i wcale nie wydaje się jedynie słuszna. Sprawy te muszą być rozpatrywane indywidualnie, bo ofiary wojny poddane były bardzo różnym represjom w różnym czasie i skali.

Do dochodzenia swoich praw zachęca poszkodowanych także Naczelna Rada Adwokacka. Ten najwyższy, centralny organ samorządu adwokackiego zaapelował pod koniec 2007 r. do polskich prawników, by bezpłatnie pomagali ludziom, którzy chcieliby wystąpić na drogę sądową przeciw rządowi RFN w sprawach związanych z II wojną światową.

Czy ten apel jest jeszcze aktualny? Tego nie wiem. Wiem jednak, że uprawnionych do odszkodowań jest w Polsce kilka, a może i kilkanaście milionów osób. Dochodzenie tych roszczeń nie jest w zasadzie kłopotliwe jeżeli rodziny posiadają jakiekolwiek dokumenty potwierdzające objęcie represjami członka swej rodziny.

I uwaga ogólna: nie należy mylić reparacji wojennych należnych Polsce od Niemiec z odszkodowaniami należnymi konkretnym ludziom-ofiarom nazistowskiego państwa. To dwie różne sprawy i nie należy ich łączyć.

Na koniec - czekam na podpowiedzi jak wycenić i w jakiej wysokości w dowolnej walucie winno być odszkodowanie za śmierć w obozie? "

Wiesław Misiek
Kancelaria Prawna i Podatkowa
tel. 605 628 939 "

opr. Sebastian Śmietana, członek Społecznego Komitetu 14 czerwca

W galerii poniżej:
zdj. 1 Antoni Czyszczoń Palace "Katownia Podhala" Alfons Filar
zdj. 2 Palace "Katownia Podhala"
zdj. 3 Palace pomieszczenie wewnątrz budynku
zdj. 4 Obwieszczenie Palace "Katownia Podhala" Alfons Filar
zdj. 5 Szczątki pomordowanych Palace "Katownia Podhala" Alfons Filar
zdj. 6 Pomnik w Kuźnicach ku czci zamordowanych Polaków Palace "Katownia Podhala" Alfons Filar
zdj. 7 Helena Błażusiakówka - napis na ścianie piwnicy