Nowy Targ znowu w czołówce najbardziej smogowych miast, ale... wcale nie jest tak źle. "Stajemy się miastem do życia"

To nie jest oczywiście tak, że powietrze w Nowym Targu jest już czyste, podkreślają przedstawiciele PAS, bo aby spełniało normy jest jeszcze wiele do zrobienia. Ci, którzy krytycznie patrzą na ten temat przypominają, że wyniki poprawiły się, gdy miasto przeniosło stację pomiaru powietrza sprzed budynku Szkoły Podstawowej nr 1 koło lodowiska, czyli ze starego miasta, na teren hali Gorce. Nie zmienia to jednak faktu, że od 2020 roku wyniki jakości powietrza w Nowym Targu co roku się poprawiają. Ale przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego, czyli najważniejszej organizacji walczącej o czyste powietrze w Polsce, potwierdzają, że jest coraz lepiej.

Miasto nadal jest wysoko w rankingu smogu. W najnowszym, podsumowującym 2023 rok, Nowy Targ zajmuje 3 miejsce wśród miasta z największą liczbą dni smogowych w roku i drugie wśród miejscowości z największym średniodobowym stężeniem benzoalfapirenu. Nie ma go już natomiast niechlubnym gronie miast z najwyższym rocznym stężeniem pyłu PM10, choć zawsze był w czołówce.

To oczywiście nie jest powód do dumy. Ale jest jedna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę. Chodzi o wyniki badań. Bo choć Nowy Targ jest na drugim miejscu w Polsce, jeśli chodzi o stężenie benzoalfapirenu, to gdy w 2018 roku jego stężenie wynosiło tu 18 (norma krajowa 1 ng/m.sześc.), dziś wynosi ono 7. Podobnie jest z liczbą dni smogowych. Nowy Targ jest 3 w kraju, ale w 2018 roku takich dni w Mieście było w ciągu roku 106, a w 2023 - 37 (norma UE - 35). To prawie trzykrotnie mniej. I to wyniki, a nie ranking, mówią najwięcej o rzeczywistej sytuacji w mieście.



- Patrząc na historię rankingu (to już dziewiąta edycja) widzimy zdecydowaną poprawę jakości powietrza. To bardzo cieszy! - komentuje wyniki rankingu dla Podhale24.pl Magdalena Cygan z Nowotarskiego Alarmu Smogowego. - Podtrzymując działania takie jak wymiana "kopciuchów" mamy szansę już niedługo odetchnąć czystym powietrzem. Nasze miasto niestety cały czas utrzymuję się w czołówce rankingu, ale jest też "ale". Ale jakość powietrza się poprawia. Jeszcze 4 lat temu otwieraliśmy statystyki na pierwszym miejscu z benzo(a)pirenem na poziomie 1800% przekroczonej normy w tym momencie to 500% normy. To wciąż wysoki wynik rakotwórczej substancji ale również zdecydowany spadek jej stężenia.

- Jeśli chodzi o ilość dni smogowych, czyli takich w jakich powietrze nie nadaje się do oddychania ze względu na za wysokie ilości pyłu PM10, to w 2018 roku takich dni mieliśmy 120 w 2023 już tylko 37. To niestety wciąż za dużo. Nie spełniamy nawet obecnych norm unijnych (liczba dopuszczalnych dni 35) a musimy pamiętać, że 14 października Rada Europy przegłosowała nowe normy jakości powietrza, które zaczną obowiązywać w 2030 roku i są bardziej restrykcyjne (18 dni) a wytyczne WHO (3-4 dni). Podsumowując, nie zwalniajmy tempa z wymianą przestarzałych kotłów i pieców a odetchniemy pełną piersią na Podhalu - dodaje.

Magdalena Cygan. Archiwum prywatne

- Nie ma przesady w twierdzeniu, że poprawa jakości powietrza w Polsce jest bez precedensu w naszej historii - mówi Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego - zmiana jest spektakularna, mówimy tu o nawet kilkukrotnych spadkach. Nowa Ruda, która wciąż przoduje w rankingu, zmniejszyła stężenia rakotwórczego BAP aż czterokrotnie, a Nowy Targ i Rybnik - trzykrotnie. Nawet w Suchej Beskidzkiej, mimo pierwszej pozycji w rankingu, stężenie tej rakotwórczej substancji zmalało z 1700% do 600% normy. Ciekawym przypadkiem poprawy jakości powietrza jest śląska gmina Godów - niegdyś w pierwszej smogowej dziesiątce Unii Europejskiej - w kategorii średniorocznego stężenia PM10 spadła z czwartego miejsca w Polsce na odległą 60 pozycję. Z czołówki smogowych rekordzistów wypadły także Kraków, Katowice i Zabrze (spadek z 8 na 81 pozycję).


Nowy Targ w kolejnych rankingach od 2018 do2024 roku.

2024 rok (dane za 2023 r.)

Średnioroczne stężenie benzoalfapirenu - 5 (norma Unii Europejskiej - 1 ng/m.sześc.)
Średnioroczne stężenie PM10 - poniżej 28 (brak ujęcia w rankingu, norma UE - 40, nowa norma - 20, norma krajowa - 35)
Liczba dni smogowych (liczna dni z przekroczonym dobowym poziomem dopuszczalnego stężenia PM10) - 37 (norma UE - 35)

2023 rok (dane za 2022 r.)

Średnioroczne stężenie benzoalfapirenu - 7 (norma krajowa 1 ng/m.sześc.)
Średnioroczne stężenie PM10 - 33 (norma krajowa 40 ug/m.sześc.)
Liczba dni smogowych - 57 (norma krajowa - 35)

2022 rok (dane za 2021 r.)

Średnioroczne stężenie benzoalfapirenu - 13 (norma krajowa 1 ng/m.sześc.)
Średnioroczne stężenie PM10 - 38 (norma krajowa 40 ug/m.sześc.)
Liczba dni smogowych - 72 (norma krajowa - 35)

2021 rok (dane za 2020 r.)

Średnioroczne stężenie benzoalfapirenu - 18 (norma krajowa 1 ng/m.sześc.)
Średnioroczne stężenie PM10 - 42 (norma krajowa 40 ug/m.sześc.)
Liczba dni smogowych - 90 (norma krajowa - 35)

2020 rok (dane za 2019 r.)

Średnioroczne stężenie benzoalfapirenu - 18 (norma krajowa 1 ng/m.sześc.)
Średnioroczne stężenie PM10 - brak danych
Liczba dni smogowych - 88 (norma krajowa - 35)

2019 rok (dane za 2018 r.)

Średnioroczne stężenie benzoalfapirenu - 18 (norma krajowa 1 ng/m.sześc.)
Średnioroczne stężenie PM10 - 47 (norma krajowa 40 ug/m.sześc.)
Liczba dni smogowych - 106 (norma krajowa - 35)

Na zdjęciu Nowy Targ w grudniu 2018 roku.

15 października 2024 r. Rada Europy przyjęła nowe, bardziej wymagające normy jakości powietrza, która zaczną obowiązywać od 2030 roku. Nowej normy dla rocznego stężenia PM10 nie spełnia 130 stacji na 252 mierzących to zanieczyszczenie. W przypadku nowej normy dla rocznego stężenia PM2,5 na 136 stacji spełnia ją jedynie 6. 

r/ PAS