Czym są konsultacje społeczne i czemu służą? (art. sponsorowany)

Portal organizacji pozarządowych podaje bardzo przystępną definicję tego, czym są konsultacje społeczne i czemu służą:
„Konsultacje społeczne to proces dialogu pomiędzy przedstawicielami władz (każdego szczebla – od lokalnych po centralne) a mieszkańcami, mający na celu zebranie głosów mieszkańców i w oparciu o nie podjęcie przez władze optymalnych decyzji w sprawach publicznych”.

Rozwijając powyższą definicję, konsultacje są sposobem na przedstawianie przez władze swoich planów odnośnie rozwiązań legislacyjnych, inwestycyjnych, a także innych, które mają lub będą mieć znaczący wpływ na życie społeczne. Mogą to być już gotowe plany, które poddawane są dyskusji lub przedstawiciele organów państwowych mogą zaprosić obywateli do wypracowania takich rozwiązań od samych podstaw, czyli od diagnozy, przez przygotowanie możliwych rozwiązań, aż do sposobu i formy ich realizacji. Chodzi o to, aby w ten sposób odpowiadać na zróżnicowane oczekiwania społeczne w ramach zmian w prawie czy realizowanych przedsięwzięć.

Jednocześnie główny cel określa Kodeks Konsultacji, który jest częścią rządowego programu „Lepsze regulacje na lata 2012-2015”, i dotyczy przede wszystkim „poprawy jakości decyzji i legislacji”.

Warto również znać podstawowe zasady prowadzenia konsultacji społecznych, które określają właściwą drogę do osiągnięcia wyznaczonego celu. Takich 7 zasad na swojej stronie internetowej publikuje Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Należą do nich:

1. Dobra wiara – konsultacje prowadzone są w duchu dialogu obywatelskiego. Strony słuchają się nawzajem, wykazując wolę zrozumienia odmiennych racji.

2. Powszechność – każdy zainteresowany tematem powinien móc dowiedzieć się o konsultacjach i wyrazić w nich swój pogląd.

3. Przejrzystość – informacje o celu, regułach, przebiegu i wyniku konsultacji muszą być powszechnie dostępne. Jasne musi być, kto reprezentuje jaki pogląd.

4. Responsywność – każdemu kto zgłosi opinię, należy się merytoryczna odpowiedź w rozsądnym terminie, co nie wyklucza odpowiedzi zbiorczych.

5. Koordynacja – konsultacje powinny mieć gospodarza odpowiedzialnego za konsultacje tak politycznie, jak i organizacyjnie. Powinny one być odpowiednio umocowane w strukturze administracji.

6. Przewidywalność – konsultacje powinny być prowadzone od początku procesu legislacyjnego, w zaplanowany sposób i w oparciu o czytelne reguły.

7. Poszanowanie interesu ogólnego – choć poszczególni uczestnicy konsultacji mają prawo przestawiać swój partykularny interes, to ostateczne decyzje podejmowane w wyniku przeprowadzonych konsultacji, powinny reprezentować interes publiczny i dobro ogólne.
Więcej informacji o zasadach prowadzenia konsultacji społecznych: www.gov.pl

Opisując konsultacje społeczne warto spojrzeć na to zagadnienie zdecydowanie szerzej. Portal organizacji pozarządowych ngo.pl pokazuje jak konsultacje wyglądają na tle dialogu obywatelskiego. Okazuje się, że na tzw. drabinie partycypacji, która określa realny wpływ obywateli na podejmowane decyzje, znajduje się dokładnie pośrodku. Najwyżej określone w tej hierarchii jest współdecydowanie i współdziałanie. Tu za przykład może posłużyć budżet obywatelski, gdzie zarówno obywatele jak i organizacje pozarządowe mogą wpływać na realne decyzje w przestrzeni publicznej.

Same konsultacje społeczne znajdują się w kategorii konsultowania, gdzie władza pyta obywatela oraz organizacje ngo o zdanie i według założenia wsłuchuje się w przedstawione opinie. Tutaj także komunikacja ma charakter dwustronny, jednak nie daje stronie obywatelskiej realnych narządzi wpływu na ostateczną decyzję władz.
W trzeciej, ostatniej i niejako najniższej kategorii jest informowanie, które z zasady jest formą jednokierunkową, przekazującą obywatelom informacje na temat planowanych i realizowanych działań.
Jak przypomina Portal organizacji pozarządowych, podstawy procesu włączania obywateli w proces decydowania w ważnych sprawach społecznych stanowi Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej w art. 4, który podkreśla w pkt. 1, że „Władza zwierzchnia w Rzeczpospolitej Polskiej należy do Narodu”, a w pkt. 2, że „Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio”. Jednak bezpośrednią podstawę prawną do przeprowadzania konsultacji społecznych w samorządzie znajdziemy w następujących aktach prawnych:

- ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 roku,
- ustawa o samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 roku,
- ustawa o samorządzie wojewódzkim z 5 czerwca 1998 roku.

W przypadku konsultacji społecznych z organizacjami pozarządowymi przepisy określone są w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z 24 kwietnia 2003 roku.

Opracowane z wykorzystaniem materiałów z następujących serwisów:
www.poradnik.ngo.pl
www.gov.pl

Jeśli potrzebujesz BEZPŁATNEJ porady prawnej lub mediacji – taką pomoc uzyskasz w Punktach Nieodpłatnej Pomocy Prawnej oraz Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego. Z nieodpłatnej pomocy skorzystać może każda osoba fizyczna, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, w tym osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku.

Aktualnie zdecydowana większość punktów działa już w trybie stacjonarnym i porady udzielane są bezpośrednio w punkcie, jednak kilka z nich nadal działa wyłącznie za pomocą środków komunikacji na odległość. Szczegóły poniżej.

I. Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej prowadzony przez Stowarzyszenie Sursum Corda:
1. OCHOTNICA DOLNA - budynek Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, os. Dłubacze 160: poniedziałek w godz. 12.00 – 16.00, środa i piątek w godz. 8.00 – 12.00.
2. RABA WYŻNA – Budynek Urzędu Gminy, poniedziałek w godz. 9.00 – 15.00, środa i piątek w godz. 8.00 – 15.00.
3. MANIOWY – praca tylko w trybie zdalnym

II. Pozostałe punkty nieodpłatnej pomocy prawnej:
1. CZARNY DUNAJEC – budynek Ośrodka Zdrowia, ul. Kamieniec Dolny 55: wtorek w godz. 13.00 – 18.00, środa, czwartek i piątek w godz. 10.00 – 15.00.
2. NOWY TARG – budynek Urzędu Gminy – ul. Bulwarowa 9: poniedziałek w godz. 12.30 – 16.30, wtorek, środa i czwartek w godz. 10.00 – 14.00 oraz w piątek w godz. 9.00 – 13.00.
3. NOWY TARG – budynek Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, ul. Szaflarska 39: poniedziałek i piątek w godz. 9.00 – 14.00, środa i czwartek w godz. 12.00 – 17.00.
4. ŁAPSZE NIŻNE – budynek Gminnej Biblioteki Publicznej, ul, Jana Pawła II 63: wtorek w godz. 13.30 – 18.30, środa i piątek w godz. 9.00 – 14.00, czwartek w godz. 13.00 – 18.00.

III. Punkt nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego prowadzony przez Stowarzyszenie Sursum Corda:
1. RABKA ZDRÓJ – budynek Urzędu Miejskiego, ul. Parkowa 2:
TRYB STACJONARNY (porady w punkcie):
wtorek w godz.8.00 – 12.00 oraz w piątek w godzinach 10.00 – 14.00.
TRYB ZDALNY (porady udzielane za pomocą środków porozumiewania na odległość):
poniedziałek w godz. 13.00 - 17.00, środa i czwartek w godz.8.00 – 12.00
2. JABŁONKA – praca tylko w trybie zdalnym.

UWAGA!
W przypadku porad udzielanych w trybie stacjonarnym (w punktach pomocy), przed skorzystaniem 
z bezpłatnej porady każda osoba wypełnia i podpisuje w puncie pomocy oświadczenie, że nie jest 
w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Kobiecie, która jest w ciąży udzielanie pomocy prawnej odbywa się poza kolejnością.


W celu  przeciwdziałania  zagrożeniu  związanemu  z COVID-19 porady udzielane są WYŁACZNIE PO WCZEŚNIEJSZEJ REJESTACJI, której można dokonać:
- samodzielnie - online: poprzez stronę internetową www.np.ms.gov.pl
- telefonicznie: 18 26 61 300 (od poniedziałku do piątku w godz. 7.30 – 15.30)


Informacje na temat nieodpłatnej pomocy prawnej na terenie Powiatu Nowotarskiego dostępne są na stronie internetowej Starostwa Powiatowego:
,b>www.nowotarski.pl/bip/starostwo_powiatowe/dokumenty/nieodplatna-pomoc-prawna-304.html.

W przypadku pytań prosimy o kontakt:
➢ Starostwo Powiatowe w Nowym Targu, tel. (18) 26 61 300, od poniedziałku do piątku w godz. 7.30 – 15.30.
➢ Stowarzyszenie Sursum Corda, tel. (18) 44 11 994, od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 16.00

„Zadanie z zakresu administracji rządowej, 
finansowane ze środków przekazanych przez Powiat Nowotarski”