Sędziowie kontra piłkarze i kibice (cz. I)

To co u jednego uchodzi za przypadek u drugiego karane jest kartką bądź rzutem karnym. Wojna na linii piłkarze – sędziowie - kibice trwa od wieków. Wbrew pozorom nie wszystkie decyzje arbitrów są błędne.

Wykorzystując zimową przerwę Sportowe Podhale rozpoczyna cykl artykułów analizujących najbardziej kontrowersyjne przepisy gry w piłkę nożną. Pierwszy odcinek poświęcamy zagraniu piłki ręką. W tym zagraniu wciąż jest duża dowolność interpretacji.

Łukasz Królczyk (sędzia IV ligi) powie nam o tym, kiedy należy odgwizdać rękę, a kiedy nie. Kontrowersyjne decyzje zilustruje filmami wideo.

Zagranie ręką to jedno z najtrudniejszych do zinterpretowania przepisów gry w piłkę nożną?

- Kontakt ręki zawodnika z piłką jest tylko wtedy przewinieniem, gdy ma rozmyślny charakter. W przypadku pozostałych dziewięciu przewinień, karanych rzutem wolnym bezpośrednim lub karnym, warunek rozmyślności nie jest wymagany. Zapewne z tego powodu rozstrzyganie, czy miało miejsce „rozmyślne dotknięcie piłki ręką” jest tak trudne, a podjęte decyzje budzą dużo emocji zwłaszcza na szczeblu niskich klas rozgrywkowych, w których znajomość najnowszych interpretacji jest znikoma. Oczywiście nie mam tu na myśli trudności ze zidentyfikowaniem samego kontaktu piłki z ręką, ale jedynie ze stwierdzeniem, czy zauważony przez sędziego kontakt był przewinieniem w rozumieniu przepisów gry. Sędzia bierze pod uwagę ruch ręki do piłki (nie piłki do ręki), odległość przeciwnika od futbolówki (zaskakujące zagranie), ułożenie rąk, które niekoniecznie stanowi o przewinieniu, dotknięcie piłki poprzez trzymany w ręce strój, ochraniacz, itp. Jeżeli sędzia stwierdzi, że miał miejsce ruch ręki do piłki to taki kontakt piłki z ręką powinien być uznany za rozmyślny. Uderzenie piłki w rękę również może być uznane za rozmyślne dotknięcie jej, jeżeli ręka znajduje się w tzw. nienaturalnym ułożeniu.

No właśnie. Przepis mówi, że przewinienia nie ma, kiedy trafiona ręka jest ułożona naturalnie. Czyli jak?

- Rozważania co do naturalności lub nienaturalności ułożenia ręki mogą dotyczyć jedynie sytuacji, gdy zawodnik walczy o piłkę lub znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie akcji, jednak nie na drodze piłki dośrodkowanej lub strzelonej na bramkę. Jeżeli interwencja zawodnika ma na celu jedynie zablokowanie strzału na bramkę lub dośrodkowania piłki w pole karne, to ręce interweniującego zawodnika nie mogą zwiększać tzw. obrysu ciała. Każde inne ułożenie rąk powinno być uznane za nienaturalne, a tym samym trafienie piłki w rękę zwiększającą obrys ciała skutkuje rzutem wolnym bezpośrednim lub karnym. Sędzia przy takich sytuacjach musi w ułamku sekundy zdecydować czy zawodnik miał szansę na jakąkolwiek reakcję w celu uniknięcia kontaktu, czy podjął próbę uniknięcia kontaktu lub mógł go uniknąć? Dlatego przy ocenie zdarzenia duże znaczenie ma czynnik ludzki.

Jeśli zawodnik stojący w murze dotknie piłki ręką, zasłaniając podbrzusze lub twarz, to jest to zagranie nieprawidłowe? Czasem człowiek odruchowo chce zasłonić te części ciała.

- Prawie każde zagranie ręką zawodnika będącego w murze, to przewinienie, jeśli ręce zwiększają obrys ciała. Praktycznie taka zasłona zdarza się rzadko. Często zawodnik wyskakuje i chroni głowę przedramieniem, które znacznie wystaje poza twarz. W przypadku, gdy piłka trafia w przedramię, jest przewinienie, bo futbolówka została zatrzymana w drodze do bramki. Dlatego UEFA zaleca, aby po ustawieniu muru przypomnieć, że taka ochrona jest niedozwolona. Mur stoi dziewięć metrów od zawodnika wykonującego wolnego i czasu na reakcję ochroną jest sporo. Takie postawienie sprawy sprzyja widowiskowości gry, ponieważ parady bramkarzy, zdobyte bramki czy też walka pod bramką o dośrodkowaną piłkę, są znacznie atrakcyjniejsze dla widzów, niż „efektowne” zatrzymania ręką piłki w wyniku trafienia nią w obrys ciała, ale „naturalnie” ułożoną rękę.

Kiedy zawodnik ujrzy kartkę po zagraniu ręką?

- W przypadkach, gdy uniemożliwia przeciwnikowi wejście w jej posiadanie lub uniemożliwia przeciwnikowi posiadającemu już piłkę rozwinięcie ataku, strzelenie gola. Ponadto za niesportowe zachowanie. Przyjmując instrukcję UEFA, rozumiemy przez to, zatrzymanie piłki poprzez rozmyślne jej dotknięcie w drodze w światło własnej bramki. I wreszcie wyklucza się zawodnika z gry za rozmyślne dotknięcie piłki ręką pozbawiające drużynę przeciwną bramki lub realnej szansy na zdobycie bramki.

Co to jest nabita ręka i kiedy do takiej sytuacji dochodzi?

- W futbolu gra ręką jest zabroniona. Ale nie jest zabronione dostanie piłką w rękę. A dostać można stojąc w bramce, na linii pola karnego, na środku boiska czy w samym narożniku. W każdym z tych miejsc liczy się nie to, co zyskałeś na skutek tego, że trafiono cię w rękę, ale to, czy - no właśnie - dostałeś w nią lub też celowo ją wystawiłeś. Przy mocnym uderzeniu z bliska, niezależnie od okoliczności, trudno mówić o rozmyślności.

Czy ręką można zdobyć gola?

- Dotyczy to samobójów. Również w przypadku, gdy zawodnik broniący skieruje piłkę do własnej bramki, nawet po rozmyślnym zagraniu jej ręką, sędzia uznaje gola, stosując korzyść. Bramkę ręką może zdobyć nawet drużyna atakująca. Ma to miejsce jedynie w przypadku nierozmyślnego kontaktu piłki z ręką. Nierozmyślnego kontaktu, a nie zagrania! Jeśli napastnik, zostanie trafiony piłką w naturalnie ułożoną rękę i nie miał możliwości uniknięcia kontaktu, a futbolówka wpadnie do siatki, gol jest strzelony prawidłowo.

Rozmawiał Stefan Leśniowski

Zobacz więcej na