Pół wieku "Hyrnych". Dziś jubileusz nowotarskiego zespołu (zdjęcia archiwalne)

Początek urodzin o godzinie 17, a my już teraz, przedstawiając historię i obecną działalność zespołu, spisaną przez jego kierownika, Macieja Warpechę, składamy życzenia, zapraszając na uroczystość.

Tak to się zaczęło

Pomysł założenia zespołu wyszedł od wielkiego miłośnika folkloru, Michała Bobaka - później długoletniego kierownika Hyrnych - już w 1973 roku, a pierwsza próba odbyła się w lutym 74?.

- W procesie kształtowania się początków działalności zespołu, istotna rola przypadła także ówczesnym władzom powiatowym, Nowotarskim Zakładom Przemysłu Skórzanego "Podhale", Miejskiemu Ośrodkowi Kultury oraz nowotarskiemu oddziałowi Związku Podhalan. Pod patronatem tych dwóch ostatnich, działał najpierw pod nazwą "Śwarni". Po kilku latach zawirowań, od 1981, działał już przy Zakładowym Domu Kultury NZPS Podhale, jako "Hyrni", choć próby przez cały czas odbywały się w salach MOK - przypomina Maciej Warpecha. - W związku z upadłością NZPS Podhale, od 1993 roku, bazą jego działania ponownie stał się nowotarski MOK.

W pierwszym okresie rekrutowano młodzież z Nowego Targu, spośród uczniów szkół średnich, później dołączyły osoby z okolic Miasta, zatrudnione w NZPS. Po niespełna roku prób, zespół zadebiutował na deskach MOK 11 grudnia 1974 roku. Najpierw działał pod zaproponowaną przez Bronisława Warpachę nazwą "Śwarni", która później została zmieniona na obecną.

Pierwszy sukces przyszedł w roku 1975 na festiwalu w Żywcu, gdzie zespół otrzymał wyróżnienie, zaś w roku następnym, na tym samym festiwalu, zajął już pierwsze miejsce i został wytypowany na Festiwal Ziem Górskich w Zakopanem. Tam zdobył "Srebrną Ciupagę".

Wrośnięci w pejzaż Miasta

Obecnie "Hyrni" prezentują w swoich programach - "Na holi", "Wyjście na sałas", "Fakły", "Zomierki", "Wesele góralskie", "Po kolędzie" - taniec i śpiew Skalnego Podhala i to wszystko, co składa się na realia życia wsi podhalańskiej i tzw. "zywobycia na holi". Istotną częścią programów są artystycznie opracowane układy śpiewów i tańca góralskiego, obrazujące wspólną zabawę dziewcząt i chłopców przy zejściu redyku do wsi.

Grupa uczestniczy na bieżąco w życiu kulturalnym Nowego Targu, co jest widoczne podczas miejskich imprez - festynów, uroczystości, wystaw, czy świąt kościelnych. Stałym punktem jest coroczny udział w "Jarmarku Podhalańskim" oraz w "Sobótkach Nowotarskich", zespół na stałe współpracuje z nowotarskim Cechem Rzemiosł Różnych. Niektóre z imprez z jego udziałem organizowane są cyklicznie, wpisując się w miejski kalendarz imprez kulturalnych, odbywających się w Spółdzielczym Domu Kultury oraz Miejskim Centrum Kultury - "Jasełka Góralskie", "Dla Niepodległej", "Dzień Matki".

"Hyrni" charytatywni

- Ważna dla nas jest działalność charytatywna, występy połączone ze zbiórkami na leczenie osób dotkniętych chorobą nowotworową, czy poszkodowanych w wypadkach, pożarach - opowiada Maciej Warpecha. - Zespół wspiera również Polaków na Ukrainie - współpracujemy z parafią św. Teresy w Brzuchowicach k/ Lwowa, występujemy z programami bożonarodzeniowymi dla pensjonariuszy Domu Opieki w Zakopanem i tamtejszego Domu Dziecka, a także - co roku - dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy i Fundacji Chatka, podczas festynu organizowanego przy Parafii św. Katarzyny w Nowym Targu.

"Hyrni" i przyjaciele

"Hyrni" podejmują u siebie inne zespoły krajowe - współpracują na stałe z grupami: "Komes" z Kędzierzyna Koźla, "Olszowianie" z Olszówki i "Tłuchowianie" z Tłuchowa, oraz zagraniczne, w ostatnim czasie: "Decka z Kunovic" z Czech, "Zgoda" z Francji, "Belenceres" i "Kamut" z Węgier.

Sami też podróżują. Co roku uczestniczą w Dniach Powiatu Nowotarskiego na krakowskim Rynku, swoje jasełka góralskie prezentują w Bystrej Krakowskiej k/ Bielska Białej, okolicznościowo jeżdżą m.in. na dożynki do Gdowa, Drzewicy i Tłuchowa, współpracują z powiatem kościerskim, występują podczas "Jarmarku Sawińskiego" w Sawinie, uczestniczą Festynie Bacowskim na krakowskich Błoniach, w Festynie Solidarności w Wieliczce, Spotkaniach Bożonarodzeniowych w Kędzierzynie-Koźlu i wielu innych przeglądach i festiwalach.

Zespół zdobywa liczne dyplomy i nagrody, choćby na Karnawale Góralskim w Bukowinie Tatrzańskiej, Ogólnopolskim Konkursie Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, konkursach Kapel Podhalańskich, Duchowych Nutach. Uczestniczy również w imprezach transgranicznych. organizowanych przez "Euroregion Tatry".

Zagraniczne wojaże

Z zagranicznych występów należy odnotować liczne wyjazdy do Austrii, Niemiec, Bułgarii, Francji, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Litwy.

- W ostatnim czasie "Hyrni" z powodzeniem uczestniczyli w zagranicznych festiwalach w Czechach: Uherskie Hradiste, Luchacovice, Roznov pod Radchostem, na Węgrzech: Becescsaba, na Słowacji: Liptovska Teplicka - przypomina Maciej Warpecha. - Grupa stale też współpracuje z Podtatrzańskim Ośrodkiem Oświaty w Popradzie, prezentując wielokrotnie swój dorobek przy okazji Targów Regionalnych ELRO, Targów Bożonarodzeniowych w Kieżmarku i Zamagurskich Folklornych Slavnosti w Czerwonym Klasztorze. Prowadzi także stałą wymianę kulturalną ze stowarzyszeniem "Zgoda" w Mountlucon we Francji, skupiającym tamtejszą Polonię, gdzie była wielokrotnie zapraszana.

p/ zdj. arch. zespołu