"Śmierć ich przywiodła..." - promocja książki prof. Tadeusza M. Trajdosa

Podhalańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk od 50 lat pełni ważną funkcję w lokalnym środowisku, którego głównym celem jest popularyzacja regionalnej historii, nauki, wiedzy i kultury. Wspólnie z innymi instytucjami jest współorganizatorem wielu ciekawych wydarzeń kulturalnych i spotkań przybliżających nie tylko lokalną historię, ale też promującą literaturę związaną z regionem. Stowarzyszenie jest również wydawcą i współwydawcą publikacji książkowych, do których niezmiennie należy „Almanach Nowotarski”, ukazujący się od 27 lat. To właśnie „Almanach Nowotarski” zapoczątkował naszą przyjaźń z prof. Tadeuszem Trajdosem, autorem książki, która jest przedmiotem zorganizowanego spotkania w ramach 48. Święta Pasterskiego.

Tematyka książki, którą będziecie mieć Państwo przed sobą, wpisuje się w profil naszego małego wydawnictwa. Jest nie tylko bardzo ciekawa, ale też niespotykana w swojej treści. Jej bohaterami są orędownicy, do których zgodnie z tradycją Kościoła Katolickiego można się było odwoływać w sprawach trudnych, prosząc ich o pomoc i wstawiennictwo. Ukazuje odzwierciedlenie w malarstwie i rzeźbie sakralnej (obrazy ołtarzowe i malowidła ścienne; figurki w kapliczkach przydrożnych; figury w kościołach, płaskorzeźby) kultu trojga patronów chroniących przed epidemiami od drugiej połowy XVII w. do końca XIX w.

źródło: Podhalańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, s/
Nieustanna groza zarazy, najpierw dżumy i ospy, a następnie cholery, czyniła ten kult powszechnym i pożądanym. Dramaty tamtych czasów zostały przedstawione na tle kolejno następujących okresów historycznych i wydarzeń, którymi żyło kilka pokoleń mieszkańców nie tylko Orawy, ale też całej Europy. Trudny temat przedstawiony został w bardzo interesujący sposób, a dokładne źródła historyczne kierują czytelnika do zapoznania się z tym tematem. Autor zwraca uwagę, że medycy, pomimo racjonalnego myślenia w obliczu trwającej zarazy, nie lekceważyli aspektu religijnego. Dramat zarazy dotykał nie tylko małe wsie, ale także skupiska miejskie, takie jak Kraków czy Lwów. W czasie epidemii mieszkańcy miast odwoływali się do kultu św. Sebastiana, w środowiskach wiejskich do św. Rocha, natomiast św. Rozalia królowała w kapliczkach, ołtarzach i figurach przydrożnych. W tekście zawarte są też informacje poświęcone szpitalom, które fundowano i zakładano w sąsiedztwie kościołów wymienionych patronów.

Bogata bibliografia i źródła historyczne dopełniają całość książki, która z pewnością zainteresuje każdego czytelnika. Zarząd Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Nowym Targu kieruje szczególne podziękowania w kierunku sponsorów, dzięki którym ta interesująca publikacja wzbogaci rynek wydawniczy. Są nimi: Bank Spółdzielczy w Jabłonce, Bank Spółdzielczy KARPATIA z Bukowiny Tatrzańskiej, Urząd Gminy w Jabłonce wraz z Orawską Biblioteką Publiczną i Urząd Gminy w Lipnicy Wielkiej z Gminną Biblioteką Publiczną.