Wspomnienie Genowefy Mlekodaj i Albina Borowicza - więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz

• 101 rocznica urodzin Franciszka Śnieżka, nauczyciela rozstrzelanego przez niemieckich oprawców

Poznajcie Genowefę Mlekodaj. Urodziła się 13 lutego 1910 roku w Rabce. Była urzędniczką. Do KL Auschwitz trafiła w transporcie kobiet z 28 stycznia 1943 roku. W transporcie tym znalazły się również inne kobiety z Czarnego Dunajca, Zakopanego, Klikuszowej, Chabówki, Zubsuchego, Jabłonki, Nowego Targu, Rogoźnika, Krościenka i Szczawnicy.

"28 stycznia 1943 roku przybył do KL Auschwitz kolejny transport więźniarek z więzień w Tarnowie i Krakowie, liczący 515 osób. W obozie oznaczone zostały numerami od 32089 do 32603.

Na dworcu towarowym w Krakowie do pociągu wiozącego więźniarki z tarnowskiego więzienia dołączono więźniarki z więzienia Montelupch. Do obozu kobiecego w Birkenau przybyły wieczorem. Formalności związane z przyjęciem do obozu trwały kilka dni. Po ich zakończeniu rozmieszczono więźniarki w barakach mieszkalnych. (...)

Głód, mróz, tragiczne warunki higieniczne i mieszkaniowe, szerzące się choroby, głównie tyfus, były powodem zastraszającej wprost śmiertelności wśród kobiet. Spośród 369 więźniarek omawianego transportu, których nazwiska zdołano ustalić, zmarły w obozie 254, większość po kilku miesiącach pobytu. Liczna grupa kobiet (głównie Cyganek) zmarła już 6 lutego 1943 roku, w wyniku "generalnego apelu", podczas którego więźniarki stały na mrozie przez kilkanaście godzin. (...)

W transportach wywożonych w 1944 roku w głąb III Rzeszy nie zabrakło również więźniarek przywiezionych do obozu niniejszym transportem. Kierowano je do obozów Natzweiler, Flossenbürg, Bergen-Belsen i Ravensbrück.
Więźniarki, które przeżyły w warunkach obozowych do stycznia 1945 roku popędzono zaśnieżonymi drogami pieszo do Wodzisławia Śląskiego, gdzie załadowano je do odkrytych wagonów węglarek i wywieziono do KL Ravensbrück."

KSIĘGA PAMIĘCI

Genowefa Mlekodaj stała się od tamtego czasu numerem 32245. Zginęła 19 października 1943 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz.
====
Poznajcie Albina Borowicza. Urodził się 13 lutego 1916 roku w Nowym Targu. Był rolnikiem. Do KL Auschwitz trafił transportem z 4 grudnia 1940 roku za "świadome udzielanie pomocy polskiemu ruchowi oporu". W transporcie tym znalazł się również Janusz Podkówka urodzony w Zakopanem.

"Kolejny transport więźniów z Tarnowa, liczący 104 mężczyzn, przywieziono do KL Auschwitz 4 grudnia 1940 roku. Więźniowie mieli za sobą co najmniej wielotygodniowy pobyt w różnych więzieniach i ciężkie przesłuchania połączone z okrutnymi torturami.

Po rutynowych czynnościach związanych z rejestracją, podczas której wydano więźniom numery od 6714 do 6816, skierowano ich do bloków obozowych. Spośród 103 więźniów, którzy przybyli tym transportem, na podstawie dostępnych źródeł i korespondencji z rodzinami byłych więźniów ustalono tożsamość 53 osób. (...)
Po przetrwaniu początkowego, najtrudniejszego okresu, zapoznani z warunkami obozowymi więźniowie starali się o dostanie do komand, które dawałyby im choćby niewielką szansę na przetrwanie. Marzeniem prawie wszystkich więźniów była praca w kuchni, jarzyniarni czy kartoflarni, która stała się miejscem schronienia dla ludzi starszych wiekiem, także członków obozowego ruchu oporu."

KSIĘGA PAMIĘCI

Od tamtego czasu Albin Borowicz stał się numerem 6756. Został zatrudniony w mleczarni (Melker Landwirtschaft). Zbiegł z niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz w nocy z 24/25 lipca 1942 roku wraz z Józefem Musielakiem o numerze obozowym 512.

opr. Sebastian Śmietana