12 tys. zł na dziecko. Komu się należy, od kiedy, jaki wniosek? (art. sponsorowany)

12 000 na dziecko w praktyce przysługuje na drugie dziecko oraz każde kolejne. Celem wprowadzonego instrumentu ma być ułatwienie pogodzenia rodzicielstwa z pracą zawodową oraz walka z ubóstwem. Rodzinny kapitał opiekuńczy dla dzieci urodzonych w 2020 r. wszedł w życie 1 stycznia 2022 r. Co warto wiedzieć o tym programie, komu przysługuje i w jaki sposób należy złożyć wniosek?

12 tys. na dziecko – komu przysługuje?

Rodzinny kapitał opiekuńczy ma na celu wsparcie rodzin z małymi dziećmi. Co najważniejsze, przysługuje na drugie oraz kolejne dziecko. Świadczenie jest wypłacane matce lub ojcu, a także osobie, która wychowuje dziecko i wystąpiła o jego przysposobienie do sądu opiekuńczego (dotyczy to też rodziców adopcyjnych). Konieczne jest, aby maluch zamieszkiwał z rodzicem/rodzicami i pozostawał na jego/ich utrzymaniu. 12 tys. za urodzenie dziecka przysługuje niezależnie od dochodu rodziny. Co jeszcze warto wiedzieć na temat wymogów formalnych? Artykuł przygotowany przez https://klups.pl/

• Ważna informacja jest taka, że na prawo do otrzymania wsparcia nie wpływa stan cywilny rodzica. Co za tym idzie, rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje zarówno małżeństwom, rodzicom będącym w związkach nieformalnych, jak i osobom, które samodzielnie wychowują dzieci.
• W przypadku rodziców po rozwodzie, świadczenie przysługuje tej osobie, która mieszka z dzieckiem i utrzymuje je. W przypadku opieki naprzemiennej, która odbywa się w powtarzalnych oraz porównywalnych okresach, wniosek może złożyć każdy z rodziców. W takiej sytuacji kapitał zostanie przyznany każdemu z rodziców po połowie (czyli wyniesie maksymalnie 6 tys. zł na osobę).
• Należy też zaznaczyć, że 12 tys. na dziecko już urodzone przysługuje na drugiego i kolejnego potomka, niezależnie od tego, w jakim wieku jest pierwsze dziecko.
• Do skorzystania ze świadczenia uprawnieni są nie tylko Polacy, ale również obywatele Unii Europejskiej, Szwajcarii i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W określonych przypadkach z rodzinnego kapitału opiekuńczego mogą też skorzystać obywatele Wielkiej Brytanii, a po spełnieniu pewnych warunków obywatele państw trzecich (w ich przypadku konieczne jest posiadanie uprawnienia do pracy w Polsce oraz zamieszkiwanie razem z dziećmi na terenie naszego kraju).
• Warto zaznaczyć, że zarówno obywatele Polski, jak i innych krajów mogą skorzystać ze świadczenia, tylko jeśli zamieszkują terytorium RP przez czas, w jakim mają otrzymywać wsparcie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy z dwustronnych umów międzynarodowych dotyczących zabezpieczenia społecznego lub przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wynikają inne regulacje.

12 tys na dziecko – zasady

Opisywane świadczenie zaczyna przysługiwać rodzicom od pierwszego dnia miesiąca, w którym potomek kończy 12. miesiąc życia. Trwa natomiast do ostatniego dnia miesiąca, w którym kończy 35. miesiąc życia. Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku rodziców adopcyjnych oraz osób przyjmujących dziecko na wychowanie.

• W tej sytuacji 12 tys. na dziecko przysługuje od pierwszego dnia 12. miesiąca do ostatniego dnia 35. miesiąca, ale licząc od dnia, gdy dziecko zostało przyjęte na wychowanie i wystąpiono do sądu opiekuńczego z wnioskiem o jego przysposobienie.
• Rodzinny kapitał opiekuńczy (w przypadku rodzin adopcyjnych i osób, które przyjęły dziecko na wychowanie) nie może przysługiwać dłużej niż do miesiąca, gdy dziecko ukończy 7 lat lub do miesiąca, gdy ukończy 10 lat (w przypadku odroczenia obowiązku szkolnego).

Wielu rodziców zastanawia się, czy przysługuje 12 tys. na dziecko już urodzone w 2020 r. Dobrą informacją jest, że takie osoby mogą skorzystać ze świadczenia, o ile nie minął miesiąc, w którym dziecko ukończyło 35. miesiąc życia. W takim przypadku kwota rodzinnego kapitału opiekuńczego przysługuje proporcjonalnie, począwszy od 1 stycznia 2022 r., aż do ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc życia. Ta sama zasada dotyczy osób, które wzięły dziecko na wychowanie oraz rodziców adopcyjnych przed wejściem w życie programu (czyli przed 1 stycznia 2022 r.). W ich przypadku kapitał jest pomniejszony o każdy miesiąc, od upływu 12. miesiąca (od dnia, w którym dziecko zostało wzięte na wychowanie i wystąpiono z wnioskiem o jego przysposobienie).
Warto też zaznaczyć, w jakich sytuacjach dodatek na drugie dziecko nie przysługuje. Przede wszystkim w momencie, gdy zostało ono umieszczone w pieczy zastępczej, gdy rodzica pozbawiono władzy rodzicielskiej lub gdy rodzic korzysta z podobnego świadczenia za granicą (chyba że dwustronne umowy międzynarodowe dotyczące zabezpieczenia społecznego lub przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego pozwalają na łączenie).

12 tysięcy na dziecko – dokładne informacje na temat wysokości świadczenia

Maksymalna wysokość świadczenia wynosi 12 tys. zł. Podczas składania wniosku rodzice mogą wybrać czy chcą otrzymywać 500 zł miesięczne przez okres 2 lat, czy 1000 zł miesięcznie przez rok. W okresie otrzymywania kapitału można raz wystąpić z wnioskiem o zmianę wysokości świadczenia (np. z 500 zł na 1000 zł lub odwrotnie). Jeśli nowe świadczenie na drugie dziecko jest rozdzielone między rodziców naprzemiennie sprawujących opiekę, kwota wynosi 250 zł miesięczne przez 2 lata lub 500 zł miesięcznie przez rok, dla każdego z nich. W przypadku ukończenia 12. miesiąca życia przed 1 stycznia 2022 r. kwota 12 tys. zł jest pomniejszana o 500 zł za każdy miesiąc przed tą datą (począwszy od tego, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia).
Warto pamiętać również o tym, że wysokość świadczenia zostanie pomniejszona o 500 zł za każdy miesiąc, jeśli rodzic spóźni się z wysłaniem wniosku. Kluczowe jest zatem trzymanie się niżej opisanych terminów.

• Nowy zasiłek na dzieci może zostać złożony przez matkę lub ojca od pierwszego dnia miesiąca, gdy dziecko kończy 9. miesiąc życia. Aby otrzymać świadczenie w pełnej wysokości, ostateczny termin to ostatni dzień miesiąca, w którym dziecko kończy 13. miesiąc życia. Rodzice, którzy złożą wniosek w tym okresie, otrzymają świadczenie od pierwszego dnia miesiąca, w których potomek ukończy 12. miesiąc.
• W przypadku osób, które przyjęły dziecko na wychowanie, wniosek można złożyć od pierwszego dnia 9. miesiąca, który jest liczony od momentu wystąpienia do sądu opiekuńczego w sprawie przysposobienia. Aby otrzymać pełną kwotę świadczenia, ostateczny termin przypada na ostatni dzień 13. miesiąca liczonego od momentu wystąpienia do sądu opiekuńczego.

Wypłata środków jest przekazywana na konto bankowe, które zostało wskazane we wniosku.

Dodatek na drugie dziecko 2022 – jak złożyć wniosek?

Organem, który odpowiada za przyjmowanie wniosków, ich rozpatrywanie oraz przyznawanie wypłat jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wnioski składa się tylko i wyłącznie w formie elektronicznej za pomocą następujących systemów teleinformatycznych:

• Portal PUE ZUS,
• Portal stworzony przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, czyli Emp@tia,
• Bankowość elektroniczna (m.in. PKO BP, ING Bank Śląski S. A., PEKAO S. A. czy Millenium S. A.).

Osoby, które złożą wniosek przez bankowość elektroniczną lub portal Emp@tia i nie mają profilu na PUE ZUS mogą liczyć na jego założenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie danych, które znalazły się we wniosku. Korzystając z PUE można na bieżąco śledzić proces jego obsługi.
Rodzice, którzy nie posiadają numeru PESEL oraz osoby, które wzięły dziecko na wychowanie mogą złożyć wniosek wyłącznie poprzez PUE ZUS. Jak wygląda cały proces?

• Osoby składające wniosek przez PUE ZUS muszą odnaleźć w bocznym menu kafelek Rodzinny kapitał opiekuńczy – Wniosek i informacje, a następnie utworzyć nowy wniosek.
• Po uruchomieniu kreatora należy zacząć od określenia rodzaju dokumentu. RKO-R dotyczy rodzica dziecka, zaś RKO-O osób, które wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie.
• Aby otrzymać zasiłek na dziecko do 35 miesiąca, konieczne jest pełne uzupełnienie wniosku. Należy wpisać m.in. dane identyfikacyjne rodzica, stan cywilny, obywatelstwo (w przypadku cudzoziemca konieczne jest dołączenie skanu/zdjęcia dokumentu potwierdzającego, że przebywa on na terenie Polski legalnie), dane adresowe, numer telefonu, adres e-mail, wysokość świadczenia, rachunek bankowy oraz dane identyfikacyjne dzieci, na które ma być pobierane świadczenie. Konieczne jest też zaznaczenie, kim dla dziecka jest osoba składająca wniosek i czy jej lub drugiemu rodzicowi przysługuje za granicą podobne świadczenie (jeśli tak, należy podać jakie to państwo).
• Jednym z końcowych kroków jest podanie danych identyfikacyjnych najstarszego dziecka w rodzinie oraz określenie kim dla niego jest osoba składająca wniosek. Następnie trzeba zaznaczyć, czy osoba pracuje lub pobiera świadczenia z państwa należącego do Unii Europejskiej lub EFTA bądź z Wielkiej Brytanii (jeśli tak, podaje się zagraniczny numer identyfikacyjny), czy jest zatrudniona lub prowadzi działalność w tych państwach (jeśli tak, należy dołączyć skan umowy o pracę lub skan potwierdzające rejestrację działalności, uzupełnić dane dotyczące zatrudnienia lub dane działalności na własny rachunek) i czy pobiera emeryturę, rentę, zasiłek macierzyński, dla bezrobotnych lub chorobowy (jeśli tak, należy wpisać jakie to państwo).
• W kolejnym kroku należy określić, czy drugi rodzic dziecka mieszka, pracuje lub pobiera świadczenie w kraju należącym do UE/EFTA lub w Wielkiej Brytanii. Jeśli tak, należy podać dane tej osoby. Następnie należy udzielić odpowiedzi na pytanie dotyczące zamieszkiwania w jednym z tych krajów oraz tego, czy drugi rodzic jest tam zatrudniony lub pracuje na własny rachunek. Jeśli tak, podobnie jak w wyżej opisanej sytuacji, należy uzupełnić odpowiednie dokumenty. Kolejne pytanie dotyczy pobierania emerytury, renty lub zasiłków z krajów UE/EFTA lub Wielkiej Brytanii.
• Aby otrzymać rodzinny kapitał opiekuńczy dla dzieci urodzonych w 2021 r., należy podać we wniosku status zawodowy w Polsce swój oraz rodzica dziecka. Następnie trzeba odpowiedzieć czy osoba składająca wniosek lub drugi rodzic dziecka złożył wniosek o zagraniczne świadczenie rodzinne. Na końcu należy wskazać czy dziecko mieszka pod tym samym adresem co osoba składająca wniosek. Jeśli nie, konieczne jest podanie aktualnego adresu zamieszkania potomka. Na końcu zatwierdzamy wszystkie pouczenia, oświadczenia i klauzulę RODO.
• Do wniosku można również dodać określone załączniki. System przypomni o konieczności dodania dokumentów, które wynikają z wyborów zaznaczonych we wniosku. Aby wysłać wniosek, konieczne jest jego podpisanie. Można to zrobić za pomocą profilu PUE, profilu zaufanego na platformie ePUAP, kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub e-dowodu.

Osoby, które składają wniosek RKO-O muszą dodatkowo dołączyć zaświadczenie z sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego. Ma ono informować o prowadzonym postępowaniu w sprawie przysposobienia. W przypadku zakończonego postępowania adopcyjnego konieczne jest dołączenie zaświadczenia z sądu. Niezbędne jest także dołączenie oświadczenia, w którym znajduje się informacja o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie oraz ewentualnie zaświadczenia lub decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego.
Warto zaznaczyć jeszcze, że pierwszym dzieckiem w rodzinie jest zarówno własne dziecko, dziecko małżonka, drugiego rodzica, jak i dziecko przyjęte na wychowanie (jeżeli złożono do sądu opiekuńczego wniosek o przysposobienie).

12 tys. na dziecko – kto dostanie i kiedy?

Osoby, które prawidłowo wypełniły wniosek otrzymają informację na swoim profilu PUE ZUS oraz na maila. Na ustalenie prawa do skorzystania z rodzinnego kapitału opiekuńczego ZUS ma 2 miesiące od dnia złożenia wniosku i dokumentów. W ciągu tych 2 miesięcy następuje również wypłata świadczenia. Jeśli wniosek będzie błędnie wypełniony, ZUS wezwie do poprawy, na którą wnioskodawca ma 14 dni. Brak złożenia wymaganych dokumentów także skutkuje poprawą, na którą ma się od 14 do 30 dni (w zależności od daty wyznaczonej przez ZUS). Niedotrzymanie terminów skutkuje brakiem rozpatrzenia wniosku.
Co w przypadku odmowy przyznania świadczenia, jego uchylenia, zmiany prawa do kapitału lub decyzji o nienależnym pobraniu kapitału? Po otrzymaniu takiej decyzji od ZUS-u wnioskodawca ma prawo odwołać się do Prezesa ZUS, a następnie złożyć skargę do sądu administracyjnego.

Co jeszcze warto wiedzieć o rodzinnym kapitale opiekuńczym?

Opisywany program społeczny został wprowadzony z myślą o ułatwieniu rodzicom okresu, gdy kończy się urlop macierzyński oraz rodzicielski, a dziecko nie może jeszcze iść do przedszkola. Kapitał jest zatem przeznaczony na pokrycie części kosztów związanych z wychowaniem potomka i opieką nad nim. W razie śmierci pierwszego dziecka rodzice nie tracą prawa do otrzymywania świadczenia, chyba że śmierć nastąpiła przed urodzeniem się drugiego lub kolejnego dziecka (bądź ich przyjęcia na wychowanie).
Zgodnie z ustawą z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym, istnieją pewne instrumenty, które mają na celu przeciwdziałanie marnotrawieniu świadczenia przez rodziców. Jeśli doszłoby do takiej sytuacji, kapitał może zostać w całości lub części zamieniony na formę rzeczową lub na formę opłacania konkretnych usług. Możliwe jest także przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, jeśli ZUS będzie miał wątpliwości, czy opieka nad dzieckiem jest sprawowana prawidłowo lub czy świadczenie jest wydatkowane zgodnie z jego celem.
Warto zaznaczyć, że 12 000 na dziecko to świadczenie, które nie podlega opodatkowaniu. Jest przyznawane rodzicom niezależnie od tego, czy pracują, czy nie. Kolejna ważna informacja jest taka, że rodzinny kapitał opiekuńczy nie może zostać zajęty przez komornika. Wspomniana ustawa przewiduje dodatkowe wsparcie w postaci dofinansowania kosztów związanych z pobytem dziecka w żłobku, klubie dziecięcym oraz z opłaceniem dziennego opiekuna. Z takiej formy wsparcia można skorzystać jeśli na dziecko nie przyznano rodzinnego kapitału opiekuńczego. Świadczenie przysługuje na pierwsze (i jedyne) dziecko, na pierwsze dziecko w rodzinie, w której kolejne korzysta z rodzinnego kapitału opiekuńczego, oraz na dziecko, które jeszcze nie ukończyło 12. miesiąca życia lub jest po ukończeniu 35. miesiąca życia.
Artykuł dzięki uprzejmości producenta mebli dziecięcych https://klups.pl/