Aleksandr Katsuba: Planowanie strategiczne i wojna. Jak rozwijać biznes, by przetrwać? (art. sponsorowany)

Wojna niszczy znajomy świat wokół nas. Niszczy fantomową stabilność, którą każdy z nas buduje w swojej głowie i wokół siebie. Każdy z nas chce mieć własną strefę komfortu, a przynajmniej wierzyć w jej istnienie. Dotyczy to również przedsiębiorców, którzy budują biznes na Ukrainie. Wydawałoby się, że gdzie jest ukraiński biznes, a gdzie strefa komfortu?

Zapytaliśmy Alexandr Katsuba, ukraińskiego przedsiębiorcę, eksperta ds. energii i właściciela ALFA GAS, co myśli o tym biznesie.

Oto pełna odpowiedź przedstawiciela społeczności biznesowej.


"To inwazja Rosji na pełną skalę wyraźnie pokazała nam, że wszystko, co uważaliśmy za niestabilność i nieprzewidywalność, było bardzo przereklamowane.

Tak więc wojna na pełną skalę była szokiem dla wszystkich. Również dla biznesu. Przez pierwsze kilka tygodni jedyną rzeczą, jaką robiliśmy z moimi partnerami, było przekazywanie darowizn i ratowanie pracowników ze stref wojennych. Potem zaczęliśmy odzyskiwać siły, konfigurować procesy i wracać do działalności. Ale niepewność dominowała i nadal dominuje. Pocisk rakietowy nadal może wlecieć w działającą firmę, kluczowi pracownicy mogą zostać zmobilizowani lub może nastąpić kolejna fala przerw w dostawie prądu z powodu ataków terrorystycznych ze strony Rosjan. I to będzie nam towarzyszyć jeszcze przez długi czas.

Wszyscy mamy nadzieję, że wojna zakończy się w 2024 roku, tak jak mieliśmy nadzieję na 2023 rok rok temu. I będziemy się o to modlić. Ale nie możemy tego zagwarantować, możemy tylko zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby tak się stało. Ale aby znaleźć stabilność w naszych głowach i w naszych firmach, musimy myśleć o przyszłości. Planować rozwój biznesu, budować mechanizmy adaptacji do nowych wyzwań, szukać nowych rynków i mechanizmów optymalizacji.

Przekonaliśmy się na własnej skórze, że planowanie daje poczucie, że firmy pracują i radzą sobie z trudnościami nie bez powodu: przed nami jest przyszłość, o którą warto walczyć. Wojna skróciła horyzont planowania z dwóch lub trzech lat do 3-12 miesięcy. Ponieważ towarzyszy nam zbyt wiele niepewności. Ale każdy z obszarów biznesowych, w których działamy - usługi finansowe, przemysł gazowy i biznes medialny - rozwija się i dostosowuje, znajdując nowe źródła dochodu, dając ludziom pracę i pozwalając mi i moim partnerom przekazywać darowizny na potrzeby Sił Zbrojnych Ukrainy.

Obecnie kluczowymi priorytetami planowania są: zachowanie życia i dochodów naszych pracowników; utrzymanie lojalności klientów i znalezienie nowych; wejście na rynki zagraniczne w celu dywersyfikacji źródeł dochodu; optymalizacja kosztów i procesów biznesowych. Planowanie pozwala nam zidentyfikować kluczowe priorytety i dostosować procesy do wyzwań, które każdego dnia stawia przed nami rosyjska armia okupacyjna. To właśnie ta priorytetyzacja pozwala nam zrozumieć, dlaczego warto kontynuować pracę, pozostać w kraju i nadal budować biznes wbrew wszelkim przeciwnościom.

Planowanie, dostosowywanie się i podążanie naprzód pozwala nam przezwyciężyć straszliwą rutynę, która nas otacza i nadal będzie otaczać: śmierć ludzi, ataki rakietowe, szahady, strach o rodzinę i przyjaciół będą nam towarzyszyć przez długi czas. Dalsze planowanie i tworzenie wizji pozwala zarówno właścicielom, jak i zarządowi skupić się na modelowaniu lepszej i bardziej wydajnej przyszłości. Co pozwala przynajmniej pozostać na obecnym poziomie.

Tworzenie wizji rozwoju zmniejsza poziom napięć psychologicznych zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zbiorowym, zmniejsza napięcie kierownictwa i pracowników. Tak, w biznesie łatwiej jest abstrahować od otaczających wydarzeń niż w życiu osobistym czy rodzinnym. To właśnie biznes pozwala nam formułować bardziej optymistyczne lub przynajmniej neutralne oczekiwania.

To właśnie podczas ostrych kryzysów planowanie pozwala racjonalnie alokować zasoby - i pozbyć się wszystkiego, co zbędne. To właśnie planowanie długoterminowe pozwala budować priorytety operacyjne. I wreszcie, planowanie pozwoli ci być najlepiej przygotowanym na czasy odbudowy i powojennego rozwoju. W końcu wszystko, co wiemy o wszystkich wojnach, to to, że prędzej czy później się kończą.

Co zrobić, aby plany były skuteczne? Moi partnerzy i ja zidentyfikowaliśmy dla siebie 4 kluczowe zasady:

1. Myśl wielowariantowo. Plany powinny przewidywać scenariusze. Optymistyczne, konserwatywne, pesymistyczne, katastroficzne. Każdy z nich powinien zawierać definiujące go kryteria; ogólny plan działania w przypadku realizacji; możliwe konsekwencje i plan działania po wystąpieniu.

2. Plany powinny być elastyczne. Zbyt szczegółowe i sztywne plany są trudne do wdrożenia nawet w czasie pokoju, ale w czasie wojny, oprócz konkretnych kroków, powinny zapewniać pewną elastyczność, zdolność adaptacji i możliwość ich szybkiej zmiany. Daje to pewność i jest bezpośrednią konsekwencją pierwszego punktu.

3. Staraj się unikać niepotrzebnych emocji. Wszyscy wierzymy w szybkie zwycięstwo w emocjonalnym szczycie i prawie wszyscy rozpaczamy, gdy jesteśmy w emocjonalnym szczycie lub po prostu zmęczeni. Wszyscy się boimy i to jest normalne. Ale to nie działa w planowaniu. Musisz opracować plan, na przykład, ciągłości biznesowej, interakcji z dostawcami i klientami w przypadku awarii zasilania. Zidentyfikować odpowiednie zasoby i procedury. Dzięki temu będziesz ponad emocjami.

4. Miej pozytywne scenariusze. Właściciel lub główny menedżer powinien mieć wystarczająco dużo argumentów, aby zmotywować ludzi. Zademonstruj, dlaczego relokacja jest lepsza niż utrzymanie firmy na miejscu. Udowodnić, że wejście na polski rynek jest ważną dywersyfikacją, a nie chaotyczną decyzją. Argumentować, że plan utrzymania pracy podczas blackoutu to utrzymanie klientów i dochodów pracowników. Każde wyzwanie to nowa szansa.

Scenariusz na przyszłość pozwoli ci przetrwać wyzwania, nawet jeśli jesteś małą lub średnią firmą. Wiele dużych korporacji i małych sklepów nie przetrwa kryzysu i wstrząsów, ponieważ wpadają w wir upadku zarządzania, gdzie plany nie działają, a kierownictwo wpada w panikę i podejmuje setki błędnych decyzji. Zawsze można tego uniknąć, patrząc na trudną przyszłość z chłodną głową. Wymiana poglądów z partnerami, zarządem, pracownikami, kluczowymi wykonawcami. Wtedy jakość planowania wzrośnie o rząd wielkości, nawet jeśli planujesz w ciemności podczas przerwy w dostawie prądu.

Malowanie obrazu przyszłości i planowanie daje nam spokój ducha. Mózg rysuje obraz przyszłości - i czuje się bardziej spokojny. Lepiej dostosowuje się do nowej rzeczywistości. Planowanie dodaje energii. A wszystko to razem daje nadzieję, cel i znaczenie. Zarówno w biznesie, jak i w życiu osobistym. I to jest najważniejsza rzecz, która jest potrzebna, aby przetrwać wojnę i przetrwać czas pokoju silniejszym".



Aleksandr Katsuba jest ukraińskim przedsiębiorcą, ekspertem ds. energii i właścicielem ALFA GAZ.