Pasterstwo na Orawie - debata o tradycji i wyzwaniach (zdjęcia)

Debata rozpoczęła się od omówienia znaczenia pasterstwa dla dziedzictwa kulturowego Orawy. Jak podkreślali uczestnicy, specyfika kulturowa regionu w dużej mierze wyrosła na bazie tradycyjnej gospodarki pasterskiej. Dyskusja dotyczyła zarówno dziedzictwa materialnego - takiego jak szałasy pasterskie, narzędzia do wyrobu serów, jak i niematerialnego, obejmującego obrzędy, muzykę pasterską, gwary oraz przekazywane z pokolenia na pokolenie techniki wypasu i wytwarzania produktów mlecznych. Wskazano potrzebę budowania partnerstw między pasterzami, instytucjami kultury i samorządami, aby chronić i promować dziedzictwo wołoskie.

Spotkanie w muzeum było nie tylko elementem Święta Pasterskiego, ale także ważnym głosem w dyskusji o przyszłości wypasu - dziedzictwa, które od wieków kształtuje krajobraz i tożsamość Orawy.

Paneliści:
Agata Frączek - główny specjalista do spraw rolnictwa, odpowiedzialna za Otwarty konkurs ofert pn. "Małopolski wypas kulturowy - ekstensywne metody gospodarowania jako ekologiczny sposób zachowania bioróżnorodności i krajobrazu".

Piotr Gąsienica - zastępca dyrektora Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ ds. dziedzictwa kulturowego, m.in. odpowiedzialny za koordynację działań związanych z ochroną i promocją dziedzictwa niematerialnego Karpat. Wiceprezes Związku Podhalan w Polsce, autor sztuk teatralnych, poezji i opowiadań gwarowych, regionalista, rzeźbiarz i konferansjer.

Krzysztof Jabłoński - kierownik Zespołu Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie. Reprezentuje urząd na konferencjach, wyjazdach studyjnych i wydarzeniach związanych z rolnictwem ekologicznym i regionalnym rozwojem obszarów wiejskich. Szczególnie zaangażowany w projekty dotyczące ekologicznego rolnictwa, wypasu kulturowego owiec, ochrony krajobrazu i aktywizacji rolników ekologicznych. Współtworzył dokumenty strategiczne dotyczące wspierania wypasu owiec w górach (Beskidy, Tatry, Gorce), m.in. w ramach projektów "Owca Plus" i "Owca w krajobrazie kulturowym".

Małgorzata Jaszczołt - pełnomocnik dyrektora w Narodowym Instytucie Kultury i Dziedzictwa Wsi. Absolwentka etnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Podyplomowego Studium Muzeologicznego UJ, wieloletni kustosz w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, opiekun kolekcji gospodarki podstawowej i rzemiosł.

Andrzej Lassak - od 14 lat prowadzi bacówkę w Krzywaniu w Lipnicy Wielkiej. Pochodzi ze znanego rodu baców podhalańskich ze Suchego. Jego ojciec, również Andrzej Lassak, pastersko związany m.in. z Bieszczadami, Jaworkami

Józef Michałek - góral i praktyk w zakresie gospodarki rolnej w Karpatach, w szczególności funkcjonowania gospodarstw pasterskich. Od wielu lat ściśle współpracuje z gospodarstwami pasterskimi na obszarze od Beskidu Śląskiego po Bieszczady. Od 2008 r. koordynator wojewódzkiego programu Owca plus w Beskidzie Śląskim i Żywieckim. Od 2022 koordynator w projekcie: Małopolski Wypas Kulturowy. Znawca kultury pasterskiej i góralszczyzny. Autor wielu publikacji z zakresu: kultury wsi, regionalizmu, folkloru.

Robert Kowalczyk - prowadzący debatę.

organizatorzy, opr.s/ zdj. Łukasz Sowiński