Powstanie Listopadowe: bitwa pod Broniszami - filmowa opowieść Bartka Kurasia

• Miasto na/przy szlaku. Filmowa opowieść Bartłomieja Kurasia (film)

Teraz troszkę historii o której film.

W środę 17 sierpnia 1831 r. do Sztabu Głównego Wojska Polskiego znajdującego się na Czystem (obecnie w granicach Warszawy) zaczęły docierać doniesienia o zbliżającym się pod mury miasta przeciwniku. Z tego powodu gen. Tomasz Łubieński, pełniący funkcję Szefa Sztabu Głównego, wydał rozkazy, aby z I Korpusu gen. Umińskiego i II Korpusu gen. Ramorino, które znajdowały się najbliżej przeciwnika, „brygady jazdy właściwe, do korpusów ich dołączone, wysłali na rekonesans celem rozpoznania istotnego nieprzyjaciela, dodając potrzebną artyleryję”. Prawdopodobnie uznano, że w otwartym polu masa kawalerii z dołączoną artylerią konną, dzięki swojej manewrowości, w razie przeważających sił przeciwnika będzie mogła szybko powrócić na swe pozycje. Podkreślano, by „rozpoznanie to, o ile możności daleko, sięgać powinno bez skompromitowania jednak naszego wojska”.

Rozkaz ten, napisany w języku polskim, przekazano gen. Ramorino. Następnie przedłożony został do wykonania jego Szefowi Sztabu, Władysławowi Zamoyskiemu (niedawno awansowanemu na pułkownika), gdyż generał nie umiał czytać ani pisać po polsku. Płk Zamoyski jednak, „nie mając pod rozkazami […] żadnej artylerii konnej, a chcąc wykonać tą część rozkazu, która nakazywała mi użycie dział do tego rozpoznania, widziałem konieczność dodania do 2 dział lekkich pieszych jednego batalionu piechoty […]”. W tej sytuacji Zamoyski, nie posiadając określonych w rozkazie sił przy korpusie, zmienił koncepcję otrzymanego rozkazu.

Opisując w pamiętniku to wydarzenie, uznał, że rekonesans nie miał wojskowego celu, a jego dokonanie miało jedynie nastraszyć burzliwych mieszkańców stolicy hukiem armat. Wykonanie rozkazu powierzył płk. Augustowi Gallois, dowodzącemu 1. Brygadą Piechoty Liniowej (tj. 3. i 14. Pułk Piechoty Liniowej) w 5. Dywizji Piechoty gen. Juliana Sierawskiego, wchodzącej w skład II Korpusu gen. Ramorino. Le Gallois z pochodzenia był Francuzem, który do Wojska Polskiego zgłosił się na ochotnika.

Przygoda trwa, a już 9 grudnia, godzina 19.00 w Arusie koncert "Smoły" pt. "Cena Wolności" na który serdecznie zapraszam już dziś.



Bartłomiej Kuraś