XXIII Kwesta na Rzecz Odnowy Zabytkowych Nagrobków w Zakopanem - podsumowanie

Organizatorzy z Towarzystwa Opieki nad Zabytkami składają wszystkim darczyńcom i kwestarzom serdeczne, staropolskie: BÓG ZAPŁAĆ za ochotne serce, hojność i życzliwość.

Byli to w kolejności kwestowania – na Starym Cmentarzu: Maria Mateja Torbiarz i Józef Pitoń, Andrzej Gąsienica Makowski - Starosta Tatrzański i Jan Gąsienica-Walczak, Sekretarz Miasta -Renata Szych, dyrektorka MGS - Anna Zadziorko, dyrektorka Biblioteki Publicznej Bożena Gąsienica, burmistrzowie: Janusz Majcher, Wojciech Solik, Mariusz Koperski, Tamara Rzucidło – Miejska Konserwator Zabytków i Jerzy Jędrysiak (Związek Artystów Plastyków), Alicja i Stanisław Mardułowie i Jan Karpiel Bułecka (Tow. Gimnastyczne „Sokół”), Marcin Zubek i Maria Cukier (Związek Podhalan), Bożena i Wojciech Gąsienica Byrcyn, Anna Wende – Surmiak - dyrektorka Muzeum Tatrzańskiego i Maciej Wojak – radny miejski, Franciszek Bachleda – Księdzularz – radny Sejmiku Małopolskiego i Adam Kitkowski (Klub Niezależnych), Maria Gąsienica Chmiel, Regina Mrowca – Kenar i Wojciech Hyc (Towarzystwo Opieki nad Zabytkami).
Na Nowym Cmentarzu dyżur pełnili: Małgorzta Gładoch, Barbara Święchowicz (Stowarzyszenie Absolwentów LO) oraz Katarzyna Stanowska, Małgorzata Cichocka – dyrektorka Zakopiańskiego Centrum Edukacji i Włodzimierz Cichocki (Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego), Łukasz Chmielowski (Polskie Koleje Górskie), Wawrzyniec Bystrzycki, Bożena Solańska, Marek Donatowicz i Krzysztof Wiśniowski (radni miejscy), trzej burmistrzowie po raz drugi, Beata Denis – Jastrzębska, Małgorzata Karpiel i Piotr Kyc (Towarzystwo Miłośników Twórczości Jana Kasprowicza), Grażyna Syrzistie, Jerzy Filar, Mirosław Zawisza, Leszek Lassota z Tow. Miłośników Teatru im. Heleny Modrzejewskiej, Anita i Krzysztof Trebunia-Tutka z synem Janem, Łukasz Filipowicz, Jan Jarosiewicz, Bartek Bryjak z Made in Zakopane, Małgorzata Wonuczka – Wnuk, Maria Gąsienica Gładczan i Edward Chyc Magdzin z Klubu im. Władysława Zamojskiego.

Podczas zeszłorocznej kwesty zebrano 17.581,59zł. Fundusze te przeznaczono w tym roku na renowację 20 nagrobków na Starym Cmentarzu i 3 na Nowym.

Na Pęksowym Brzyzku podjęto konserwację różnych nagrobków: kamiennych, drewnianych i z elementami metalowymi. Przede wszystkim na samym początku cmentarza  przywrócono blask wybijającemu się obecnie grobowcowi Ks. Józefa Stolarczyka – z pięknym zwieńczeniem z wapienia pińczowskiego oraz pomnikowi z białego marmuru, wystawionego przez uczniów  profesorowi Janowi Kornickiemu z Tarnowa. W środkowej części cmentarza odnowiono piękną figurę NMP na grobie Anny Kaszelewskiej – matki drugiego proboszcza zakopiańskiej parafii, granitowy monument Mariana Raciborskiego oraz pomniki bliżej nieznanych osób, takich jak pięknie zdobiony, drewniany krzyż Tadeusza Hołyńskiego i granitowe płyty: Heleny Witosławskiej, Józefy z Morawieckich Sołtysowej, Jana Glabisza, Julii z Kierskich Kłosowskiej, Tadeusza Madeyskiego, Włodzimierza Kiedrzyńskiego z początku XX w. Dawniej zaniedbane, szaro-czarne i nieczytelne – teraz odzyskały swą godność i „tożsamość”.

Ozdobą centralnej części cmentarza stały się dwa małe, kamienne nagrobki dziecięce: Dziuni Winnickiej i Maniutki Grudzińskiej. Obok nich został odnowiony, posadowiony na niskim kamiennym postumencie, bezimienny masywny krucyfiks z kuźnickiego żelaza z czaszką u stóp Chrystusa. Takich symboli już teraz się nie spotyka i zwiedzający często pytają co on oznacza? A przecież Jezus został pochowany na Wzgórzu Czaszki – Golgocie. Oprócz znaczenia samej nazwy,  symbolika sama się narzuca: pamiętaj o śmierci!

W głębi cmentarza odnowiono też 2 inne bezimienne drewniane krzyże o ciekawej formie,  z których jeden zidentyfikowano, jako krzyż  Stanisława Bieczyńskiego - Łodzia  i wykonano nową tabliczkę.

Odświeżono też szybko patynujący się nagrobek Marii Witkiewiczowej, a na grobowcu Rodziny Chramców uzupełniono, po konserwacji, porzuconą gdzieś pod bezimienną mogiłą i prawie nieczytelną marmurową tabliczkę Zofii Chramcównej z 1926 r. Drobne prace wykonano też przy nagrobkach Felicyi Pankiewiczówny i Anastazego Śliwińskiego.

Wykonano też symboliczną tabliczkę, poświęconą pamięci tragicznie zmarłej Heleny Dłuskiej w 105 rocznicę śmierci. Tablicę zamontowano i uroczyście odsłonięto na grobie Kazimierza Dłuskiego 13 października br.
Pan Andrzej Bukowski – nauczyciel Technikum Budowlanego gratisowo wykonał też nowy, drewniany krzyż artyście ŚP. Alfredowi Terleckiemu.

Na Nowym Cmentarzu odnowiono 3 różne nagrobki: kamienną płytę Elżbiety hrabiny Baworowskiej z elegancką wypukłą inskrypcją, grobowiec Julii Tetmajerowej – matki poety (odświeżono i pomalowano litery inskrypcji) oraz  drewniany krzyż artysty malarza:  Mariana Klaklika.

Łączny koszt wszystkich prac wraz z tablicą Heleny Dłuskiej wynosi 27 170 zł.

oprac. rkw/ zdjęcia Piotr Korczak