110 rocznica urodzin nauczycielki z Nowego Targu - Józefy Palider

• 120 rocznica urodzin Wojciecha Pitonia, więźnia Palace i niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz

„28 stycznia 1943 roku przybył do KL Auschwitz kolejny transport więźniarek z więzień w Tarnowie i Krakowie, liczący 515 osób. W obozie oznaczone zostały numerami od 32089 do 32603.

Na dworcu towarowym w Krakowie do pociągu wiozącego więźniarki z tarnowskiego więzienia dołączono więźniarki z więzienia Montelupich. Do obozu kobiecego w Birkenau przybyły wieczorem. Formalności związane z przyjęciem do obozu trwały kilka dni. Po ich zakończeniu rozmieszczono więźniarki w barakach mieszkalnych. (…)

Więźniarki zatrudniono przede wszystkim przy pracach porządkowych wewnątrz obozu np. Przy odśnieżaniu ulic obozowych lub przy rozbiórce okolicznych domów po wysiedlonych mieszkańcach. Niektóre więźniarki, po okresie wstępnej adaptacji, znalazły zatrudnienie pod dachem, co dawało pewną szansę przeżycia w trudnych obozowych warunkach. (…)

Głód, mróz, tragiczne warunki higieniczne i mieszkaniowe, szerzące się choroby, głównie tyfus, były powodem zastraszającej wprost śmiertelności wśród kobiet. Spośród 369 więźniarek omawianego transportu, których nazwiska zdołano ustalić, zmarły w obozie 254, większość po kilku miesiącach pobytu. (…)”

KSIĘGA PAMIĘCI

Józefa Palider stała się od tamtego czasu numerem 32411. Zginęła 16 marca 1943 roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz.

opr. Sebastian Śmietana