Dziś Noc Perseidów - widoczne będą też na Podhalu. Gdzie je oglądać? Jak się przygotować?

Sam rój widoczny jest już od 17 lipca do 24 sierpnia, jednak to właśnie tej nocy zwykle występuje ich najwięcej. Dokładne maksimum tego lata przypada na 13 sierpnia w godzinach od 9 do 16. W Polsce jest to niestety dzień, ale nie ma powodu do obaw, gdyż w noce poprzedzające i następujące po tej dacie będzie ich spadać niewiele mniej. Rok temu maksymalna liczba godzinowa, czyli tzw. ZHR (zenithal hourly rate) wynosiła ponad 100 meteorów na godzinę, jak podaje NASA. W tym roku wartość ta może być podobna.

Zabierz koc i poduszkę

Aby dobrze przygotować się do obserwacji należy spełnić kilka warunków. Przede wszystkim należy ubrać się ciepło, gdyż, pomimo zbliżającej się fali upałów, noce bywają wciąż chłodne. Do obserwacji nie jest wymagany żaden sprzęt astronomiczny. Perseidy możemy dostrzec bezpośrednio naszymi oczami. Wyposażyć można się ewentualnie w lornetkę, aczkolwiek bardziej praktyczne staną się koc i poduszka, na których można się położyć patrząc w ciemne niebo. Do tego warto zabrać również swój ulubiony ciepły napój. Miejsce na obserwacje powinno być jak najbardziej oddalone od wszelkich źródeł światła. Mieszkańcy miast mają w tym przypadku utrudnione zadanie, ale widok zapewne jest tego wart. W tym roku, w przeciwieństwie do poprzedniego, nie będzie nam przeszkadzał Księżyc. Nasz satelita aktualnie zmierza do nowiu, a nad horyzont wzejdzie późno w nocy, zatem jego blask nie zdominuje nieba. Nasz wzrok również powinien zostać przyzwyczajony do mroku. Sugerowane jest zatem nieużywanie lub przynajmniej ograniczenie korzystania z telefonów, których jasne wyświetlacze w tym przeszkadzają. Wszystkie te elementy powinny sprawić, że wieczór lub wieczory staną się wyjątkowo piękne.

Przy wyborze lokacji w tym przypadku dążymy do tego, by była jak najmniej zachmurzona, aby nic nie zasłaniało nam nieba. Prognozy na najbliższe dni zarówno w temacie temperatur, jak i obecnych chmur są obiecujące. Przy nadchodzących nocach odczujemy ok. 10oC, a szanse na opady są znikome. Jak podaje strona meteo.imgw.pl zachmurzenie na terenie Podhala i okolic będzie niewielkie. Największe, bo w okolicach 30-40% widoczne będzie na terenie Czarnego Dunajca. Najmniejsze, bo w okolicach 10% powinno być od terenów Rdzawki, w stronę Nowego Targu oraz potem Spisza.

Patrz na Perseusza

Rój Perseidów swoją nazwę bierze oczywiście od gwiazdozbioru Perseusza. To właśnie w nim znajduje się ich radiant, czyli punkt, z którego mniej więcej “wylatują” meteory. Tam też powinniśmy patrzeć, chcąc dostrzec ich jak najwięcej. Perseusza ok. godziny 23 zobaczymy nisko nad północno-wschodnim horyzontem, aby potem przenieść się wysoko we wschodnim kierunku. Znaleźć go można łatwo dzięki innym, sąsiadującym z nim gwiazdozbiorom takim jak Kasjopea czy Woźnica. Ten pierwszy jest bardzo charakterystyczny, gdyż przypomina rozciągniętą literę “W”. Woźnica natomiast wygląda jak sześciokątna tarcza, z bardzo jasną gwiazdą w prawym górnym kącie - Kapellą. Pod Perseuszem zaś znajduje się gwiazdozbiór Byka z Plejadami, czyli gromadą otwartą przypominającą bardzo mały wóz.

Perseusz jest bohaterem z mitologii greckiej. Był to syn Danae oraz Zeusa. To on pokonał Meduzę, której łeb ma symbolizować druga najjaśniejsza gwiazda tego gwiazdozbioru, czyli Algol. Uciekając przed siostrami zabitej gorgony, przelatywał nad Etiopią, gdzie uratował Andromedę, którą później poślubił. Jego potomkami byli Alkajos oraz słynny Herakles.

Perseidy swoje pochodzenie zawdzięczają komecie 109P/Swift-Tuttle. Została ona pierwszy raz zaobserwowana niezależnie od siebie przez amerykańskich astronomów Lewisa Swifta oraz Horace’a Parnella Tuttle’a w 1862 roku. Pierwszy z nich zauważył ją 16 lipca tego roku, natomiast Horace 3 dni później, bo 19 lipca. Kometa 109P/Swift-Tuttle jest kometą okresową, więc okrąża Słońce regularnie. Jej okres obiegu wynosi 133 lata. Zbliżając się do Słońca kometa paruje, uwalniając małe cząstki siebie. Ziemia co rok, we wspomianym na początku okresie od 17 lipca do 24 sierpnia przechodzi przez te cząstki. Fragmenty będące jeszcze w kosmosie nazywane są meteoroidami. Wchodząc w ziemską atmosferę spalają się tworzą właśnie zjawisko meteoru, czyli owych smug na niebie. Te, którym uda się upaść na powierzchnię planety stają się meteorytami.

Piotr Miśkowicz